پژوهش های هستی شناختی
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
چشم و وجود: تأملاتی در ادراکِ بصرمحورانة حقایقِ وجودی اشیاء در فلسفة متعارف اسلامی,
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2025-02-19)در عرف فیلسوفان مسلمان، علم حقیقی که به وجودات (خارجی یا ذهنی) ثابت تعلق میگیرد، یا از راه تجرید کلّی طبیعی است یا دیدن مُثُل افلاطونی. بینایی هر چند برخی آنرا اشرف حواس گفته اند، یکی از حواس ظاهر برشمرده شده است و چشم ...
-
تحلیل ریتورنلّو در رمان و نقاشی با توجه نظام هنرها نزد دلوز با تأکید بر هستی‌شناسی
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2025-02-19)با مطالعه نظام هنرها در آرای دلوز معیار نگریستن به نسبت هنرها مشخص می‌شود. همچنین با نگاهی به آن معیار، تفاوت درجه هنرها بر اساس کارماده‌شان آشکار می‌گردد. بدین ترتیب، با تمرکز بر آرای دلوز این پرسش‌ها مطرح است: چگونه این ...
-
تحلیل رفتار حرکتی در نگرش هستیشناسانه فلسفه اصالت وجود.
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2025-02-19)در اندیشه فلسفه اصالت وجود، رفتار حرکتی و تربیت بدنی به منظور کسب مهارت و ورزیدگی و قهرمانی تلقی نمی‌شوند، بلکه به آنها به مثابه هماهنگی با هستی و جریان زندگی نگریسته می‌شود. این نگرش فلسفی، برای رفتار حرکتی بروندادهایی ...
-
لوازم عرفانی سعه وجودی انسان در پرتو حدیث وعاء.
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2025-02-19)شناخت نفس ناطقهی انسانی و ظرفیتهای آن به عنوان نزدیکترین راه شناخت حق متعال در مجموعه معارف دینی و در حکمت و عرفان، جایگاهی ویژه دارد. «هدف» این مقاله که با «روش تحلیلی توصیفی» و با اتکا بر منابع کتابخانه ای انجام می ...
-
هایدگر و سکنی‌گزینی دازاین در عصر تصویر جهان.
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2025-02-19)در هستی شناسی بنیادین «در بودن» یکی از کانون‌های اصلی کلمات هایدگر است. این کلمه با مکمل خود یعنی جهان، معنا میگیرد. مارتین هایدگر فیلسوف و پدیدارشناس آلمانی تحلیل معنای سکنی‌گزینی را در اندیشه متقدم خود از در-جهان-بودن ...
-
بررسی تطبیقی روش فلسفی ملاصدرا و علامه طباطبایی(ره)
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2025-02-19)امروزه روش‌شناسی در علوم گوناگون، مورد توجه قرار گرفته است به گونه‌ای که خود به یک زمینه پژوهشی جدی و جداگانه‌ای تبدیل شده است. این‌که هر متفکر چه روشی را برای بیان علم مورد نظر خود اتخاذ کرده، در به دست آوردن نظام حاکم ...
-
تأثیر مبانی هستی شناختی ملاصدرا بر تحلیل و شناخت او دربارۀ رابطۀ میان عمل، ملکات و معرفت.
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2025-02-19)حکمت متعالیه مبانی هستیشناختی خاصی دارد که درتمامی مسائل حکمت متعالیه به‌عنوان سنگ بنا جریان دارد. ازجمله این مسائل رابطۀ میان عمل، ملکات ومعرفت است که مطابق دیدگاه ملاصدرا رابطۀ طرفینی و سه‌گانه دارند. اعمال وملکات ...
-
تحلیل و نقد روش محمدجواد خراسانی در نقد آموزه وحدت وجود.
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2025-02-19)این مقاله در پی پاسخگویی به سؤال اصلی «روش شیخ محمدجواد خراسانی در نقد آموزه وحدت وجود چگونه تحلیل و نقد می‌شود؟» شکل گرفته است. پاسخ به این سوال درواقع مهمترین بخش جهان بینی که هستی شناسی است را سامان دهی می‌کند. در همین ...
-
ادلۀ اشتراک معنوی وجود؛ برهان یا مصادره به مطلوب؟.
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2025-02-19)مسئلۀ اشتراک معنوی یا اشتراک لفظی وجود در بسیاری از آثار فلسفی و کلامی آمده است. برخی به اشتراک معنوی وجود باور داشته و سایر مسائل الهیاتی را بر آن استوار نموده‌اند. طرف‌داران نظریۀ اشتراک معنوی وجود برای اثبات مدعای خود ...
-
بررسی تطبیقی فهم علامه‌طباطبائی و ابن‌تَیمیّه از احادیث اولین مخلوق
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2025-02-19)براساس روایاتی که اولین مخلوق الهی را عقل، قلم، عرش، روح و یا نورِ پیامبر می‌دانند، ضرورت پرداختن به دلالت‌های این احادیث، صحت و سقم آنها و نحوه تحقق این عناوین بر مصادیقش قابل بررسی است. اما این پژوهش با هدف آشکار سازی ...
-
جایگاه تاریخی تصویرسازی هستیشناسانه صدرایی در طبقهبندی [جدول] فضایل و رذایل (در تناظر با تحلیل قوای نفس.
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2025-02-19)مقاله حاضر با استقصا تصویرسازیهای متعدد ملاصدرا، از طبقهبندی فضایل و رذایل (متناظر با طبقهبندی قوای نفس) با نوعی رویکرد تطبیقی-تاریخی، به تحلیل هستیشناسانه مبانی و نوآوریهای خاص صدرا در تحلیل فضایل معطوف است تا در ...
-
«معیتِ مطلق و مقید» بر مبنای سه سیر فلسفی مفهومی، وجودی، ظهوری
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2025-02-19)تعابیرِ مطلق و مقید از تعابیری هستند که گاه مفهومی و گاه مصداقی در معیتِ هم مطرح میشوند؛ از نظر بر تحقق سه سیرِ فلسفی، بر مبنای سیر اول، اطلاق به معنای سعهی مفهومی و تقیید به معنی ضیق مفهومی است. و معیت میان دو مفهوم شکل ...
-
قرائتی وایتهدی از متافیزیک به مثابه نقد انتزاعیات: مطالعۀ موردی نقد حیّز بسیط.
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2025-02-19)از دیدگاه وایتهد هر یک از معارف بشری، اعم از علمی، دینی، اخلاقی، هنری، و فلسفی، بخشی از واقعیت یکپارچه را انتزاع میکنند و سپس گاه به خطا آن را با کل واقعیت یکی میگیرند. این امر انتزاعی را به جای فعلیت انضمامی گرفتن چیزی ...
-
تحلیل هستی شناسانۀ رفتار ملائکه، ابلیس و آدم (ع) در ماجرای هبوط بر اساس دوگانۀ عرفانی «جهت حقی» و «جهت خلقی».
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2024-08-22)در آیات قرآن و روایات در مورد نحوۀ عکس‌العمل ملائکه، ابلیس و آدم (ع) در ماجرای هبوط به ظرائف فراوانی اشاره شده است. با تکیه بر دوگانۀ « جهت حقی »و« جهت خلقی » در عرفان اسلامی می‌توان برخی از غوامض ماجرای هبوط را تشریح کرد. ...
-
تبیین یقین‌بخشی برهان نظم از طریق «استدلال انباشتی»، در سایه تحلیل معناشناختی «یقین»
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2024-08-22)اندیشمندان و فلاسفه اسلامی همواره عنایت ویژه‌ای به اثبات عقلانی مبدأ متعال داشته‌اند. برهان نظم یکی از این براهین است که از جایگاه و اهمیت بی‌بدیلی در خداشناسی برخوردار بوده و در متون دینی بسیار مورد تاکید قرار گرفته‌است. ...
-
تحلیل انتقادی مبنای هستی شناختی دیدگاه حیرت آفرینی زبان قرآن
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2024-08-22)از مهمترین ملاکات اساسی در سنجش اعتبار یک دیدگاه، کاوش انتقادی نمودهای معرفتی بیرونی و بازخوانی شالوده‌ها و مبانی بنیادین فکری آن است. مبنای هستیشناختی یکی از مبانی بنیادی و سزامند کاوش در حوزه حیرتآفرین انگاری زبان ...
-
بررسی عوامل هستیشناختی ایجاد آرامش در نگرش لائوتزو و مولانا جلال‌الدین بلخی.
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2024-08-22)بی التفاتی به بنمایه های فکری از جمله هستی شناسی شکاف تحقیقاتی پیرامون مسئله آرامش است نوشتار حاضر با ابتنا بر فرضیه مدخلیّت بنمایه های فکری در بحث آرامش، کاوشی برای یافتن عوامل هستی شناختی ایجاد آرامش در نگرش ...
-
بستار علّی فیزیکی و فاعلیت الهی از منظر ابن‌سینا
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2024-08-22)بر اساس دیدگاه مبتنی بر بستار فیزیکی، جهان طبیعی از جهت تاثیر و تأثرِ علّی، خودبسنده است. از اینرو هرگونه دخالت و تأثیر خارجی و جزئی در جهان مستلزم نقض این اصل فیزیکی است، که با تکیه بر این نگاه باورپذیر نیست. از منظر ...
-
عرفان شیعی یا قرائت شیعی از سنت عرفانی؟ براساس تعلیقات امام خمینی بر فصوص‌الحکم
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2024-08-22)عارف و حکیم و فقیهی شیعی ـ مانند امام خمینی ـ صرفاً قرائتی یا خوانشی شیعی از مکتب ابن عربی دارد، نه عرفانی مستقل و با صفتی شیعی. به عبارت دیگر، امام، مبانی و اصول عرفانی مکتب ابن عربی را پذیرفته، و تنها در برخی از مسائل ...
-
کمال از دیدگاه ابوالحسن عامری.
(دانشگاه تربیت دبیر شهید رجاییدانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی, 2024-08-22)پرسش اصلی این مقاله آن است که ابوالحسن عامری به کمال چگونه می نگریسته است؟ روش ما در این تحقیق، براساس تحلیل و ارزیابی دادههایی است که به صورت گزارش از متن آثار عامری احصا کردهایم. اهم یافتههای این پژوهش عبارتند از: ...
