در عرف فیلسوفان مسلمان، علم حقیقی که به وجودات (خارجی یا ذهنی) ثابت تعلق می­گیرد، یا از راه تجرید کلّی طبیعی است یا دیدن مُثُل افلاطونی. بینایی هر چند برخی آنرا اشرف حواس گفته اند، یکی از حواس ظاهر برشمرده شده است و چشم ...

با مطالعه نظام هنرها در آرای دلوز معیار نگریستن به نسبت هنرها مشخص می‌شود. همچنین با نگاهی به آن معیار، تفاوت درجه هنرها بر اساس کارماده‌شان آشکار می‌گردد. بدین ترتیب، با تمرکز بر آرای دلوز این پرسش‌ها مطرح است: چگونه این ...

در اندیشه فلسفه اصالت وجود، رفتار حرکتی  و تربیت بدنی به منظور کسب مهارت و ورزیدگی و قهرمانی تلقی نمی‌شوند، بلکه به آنها به مثابه هماهنگی با هستی و جریان زندگی نگریسته می‌شود. این نگرش فلسفی، برای رفتار حرکتی بروندادهایی ...

شناخت نفس ناطقه­ی انسانی و ظرفیت­های آن به عنوان نزدیکترین راه شناخت حق متعال در مجموعه معارف دینی و در حکمت و عرفان، جایگاهی ویژه دارد. «هدف» این مقاله که با «روش تحلیلی توصیفی» و با اتکا بر منابع کتابخانه ای انجام می ...

در هستی شناسی بنیادین «در بودن» یکی از کانون‌های اصلی کلمات هایدگر است. این کلمه با مکمل خود یعنی جهان، معنا می‌گیرد. مارتین هایدگر فیلسوف و پدیدارشناس آلمانی تحلیل معنای سکنی‌گزینی را در اندیشه متقدم خود از در-جهان-بودن ...

امروزه روش‌شناسی در علوم گوناگون، مورد توجه قرار گرفته است به گونه‌ای که خود به یک زمینه پژوهشی جدی و جداگانه‌ای تبدیل شده است. این‌که هر متفکر چه روشی را برای بیان علم مورد نظر خود اتخاذ کرده، در به دست آوردن نظام حاکم ...

حکمت ‌متعالیه مبانی هستی‌شناختی خاصی دارد که درتمامی مسائل حکمت ‌متعالیه به‌عنوان سنگ بنا جریان دارد. ازجمله این مسائل رابطۀ میان عمل، ملکات ومعرفت است که مطابق دیدگاه ملاصدرا رابطۀ طرفینی و سه‌گانه دارند. اعمال وملکات ...

این مقاله در پی پاسخگویی به سؤال اصلی «روش شیخ محمدجواد خراسانی در نقد آموزه وحدت وجود چگونه تحلیل و نقد می‌شود؟» شکل گرفته است. پاسخ به این سوال درواقع مهم‌ترین بخش جهان بینی که هستی شناسی است را سامان دهی می‌کند. در همین ...

مسئلۀ اشتراک معنوی یا اشتراک لفظی وجود در بسیاری از آثار فلسفی و کلامی آمده است. برخی به اشتراک معنوی وجود باور داشته و سایر مسائل الهیاتی را بر آن استوار نموده‌اند. طرف‌داران نظریۀ اشتراک معنوی وجود برای اثبات مدعای خود ...

بر‌اساس روایاتی که اولین‌ مخلوق الهی را عقل، قلم، عرش، روح و یا نورِ پیامبر می‌دانند، ضرورت پرداختن به دلالت‌های این احادیث، صحت و سقم آن‌ها و نحوه تحقق این عناوین بر مصادیقش قابل بررسی است. اما این پژوهش با هدف آشکار سازی ...

مقاله حاضر با استقصا تصویرسازی­های متعدد ملاصدرا، از طبقه­بندی فضایل و رذایل (متناظر با طبقه­بندی قوای نفس) با نوعی رویکرد تطبیقی-تاریخی، به تحلیل هستی­شناسانه مبانی و نوآوری­های خاص صدرا  در تحلیل فضایل معطوف است تا در ...

تعابیرِ مطلق و مقید از تعابیری هستند که گاه مفهومی و گاه مصداقی در معیتِ هم مطرح می­شوند؛ از نظر بر تحقق سه سیرِ فلسفی، بر مبنای سیر اول، اطلاق به معنای سعه­ی مفهومی و تقیید به معنی ضیق مفهومی است. و معیت میان دو مفهوم شکل ...

از دیدگاه وایتهد هر یک از معارف بشری، اعم از علمی، دینی، اخلاقی، هنری، و فلسفی، بخشی از واقعیت یکپارچه را انتزاع می­کنند و سپس گاه به خطا آن را با کل واقعیت یکی می­گیرند. این امر انتزاعی را به جای فعلیت انضمامی  گرفتن چیزی ...