دیوان غزلیات حافظ  نخستین بار در میانه‌های سدۀ بیستم میلادی توسط ابراهیم امین الشواربی به عربی برگردانده شد و از آن پس کسانی چون محمد الفراتی، علی عباس زلیخه و صلاح الصاوی همه غزلیات یا منتخباتی از آن را به عربی ترجمه ...

عمل ترجمه دارای گستره‌ای وسیع، پیچیده و چند بعدی است که طبق نظریۀ اسکوپوس از تعیین هدف ترجمه توسط سفارش‌دهنده، آغاز و بعد از سیر فرایند ترجمه به محصول ترجمه ختم می‌گردد. آثار قاسم امین نواندیش مصری که در دو کتاب خود ...

آنتوان برمن مترجم، فیلسوف، مورخ و نظریه‌پرداز علم ترجمه، اهل فرانسه است. نظریۀ بررسی‌های واژگان خارجی برمن سعی بر نشان‌ دادن «گرایش‌های ناموزون‌‌کننده» در عمل ترجمه دارد. امروزه نظریۀ آنتوان برمن که عمدتاً نظریه‌ای متن‌محور ...

ترجمه به ‌‌عنوان یک ابزار رسانه‌ای عامل ارتباط بین ملت‌ها و یک پدیدۀ بینافرهنگی توسط دولت‌ها و سازمان‌ها برای تعیین خط‌مشی و روایت‌سازی‌ از واقعیت‌های جهان مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. بدیهی است در این مأموریت، مترجمان ...

سریال­ مختارنامه شامل تعداد قابل توجهی از مؤلفه‌های زبان عامیانه همچون اصطلاحات، کنایه‌ها، همگون‌سازی، واژگان کوچه ‌بازاری، دش‌واژه‌ها، دعا، نفرین و شکسته‌نویسی است که سهم بسیار زیادی در فرآیند انتقال مفاهیم مورد نظر به ...

اهمیت مقاصد گوینده در ادبیات سیاسی، ساز وکارهای به‌کار رفته از سوی نویسندگان را مهم می­سازد. با توجه به ارتباط تنگاتنگ ابزارهای اقناعی با مجموعه‌ای از عوامل از قبیل شهرت نویسنده یا ‏راوی و نقش وی در ایده‌‏پردازی و تصویرسازی ...

نقد و ارزیابی ترجمۀ متون به ویژه متون ادبی و ارائۀ برگردان مناسب از مفاهیم و عناصر مختلف موجود در زبان مقصد همواره مورد توجه بوده است. یکی از موضوعات حوزۀ ترجمه، موضوع ترجمه‌ناپذیری عناصر فرهنگی است. مالکوم هاروی یکی از ...

یکی از مباحث مهم و مورد توجه نظریه‌پردازان علم ترجمه، ارتباط عمیق بین فرهنگ و زبان است. بسیاری از مترجمان و نظریه‌پردازان برای ترجمۀ متون این دو را لازم و ملزوم یکدیگر می‌دانند. نمی‌توان انکار کرد که زبان بخش بزرگی از فرهنگ ...

ترجمه را می‌توان پلی برای پیوند اندیشه‌ها و باورهای مردمان دو فرهنگ دانست. از دیرباز تاکنون آدمی در پرتو ترجمه با گفتارها، کردارها و دستاوردهای سرزمین‌های دیگر آشنا شده و از این رهگذر، بینش و نگرش خود را بارور کرده است. ...

نظریۀ لارنس ونوتی یکی از نظریه‌های ارائه شده در زمینۀ ترجمه‌ای روان و برجسته است. او با مطرح کردن دوگانۀ بومی‌سازی و بیگانه‌سازی، نحوۀ حضور مترجم در متن را ارزیابی می‌کند. از نظر وی، راهبرد بومی‌سازی با هدف جلوگیری از ورود ...

ترجمه به عنوان فرآیند انتقال داده­های زبانی در بسیاری از متون ادبی به ویژه آثار داستانی به عنوان پل تعاملات فرهنگی عمل می­کند. از این ­رو، تسلط مترجم بر عناصر فرهنگی موجود در متن مبدأ و توانمندی وی در گزینش معادل صحیح یا ...

نقد و ارزیابی ترجمه یکی از مهم‌ترین زمینه‌های مطالعاتی بر پایۀ بنیان‌های پژوهش‌‌های علمی به شمار می‌رود که به منظور سنجش و تشخیص سطح کیفی متون ترجمه شده صورت می‌پذیرد. لازمۀ این نقد و ارزیابی، کمک گرفتن از پژوهش‌های ...

از سال 1976 و با طرح نظریۀ انسجام از سوی هلیدی و رقیه حسن این نظریه مبنای بسیاری از ‌پژوهش‌های تحلیل گفتمانی قرار گرفت. قرآن کریم نیز به عنوان متنی وحیانی قرن‌های متمادین است که عرصۀ بررسی‌های زیبایی شناختی قرار می‌گیرد و ...

این مطالعه با تأکید بر ضرورتی که نگاه کاربردی به ترجمه برای آموزش ترجمه دارد، می­کوشد از محدودۀ انتزاعیِ مقابله­های دستوری میان زبان­های فارسی و عربی عبور کند و با رویکردی متن­محور به ترجمه از فارسی به عربی بررسی کند که ...

ژان رنه لادمیرال در حوزۀ نظریه­پردازی ترجمه با رویکرد مقصد‌گرا معتقد است که محدود کردن ترجمه به رمزگردانی ساده نا‌درست بوده و مترجم باید به تولید معنا و یا آفرینش مجدد بپردازد. این نظریه­پرداز راهکار‌هایی از جمله جابه‌جایی، ...

سوسور با نگاهی سیستماتیک و نظام‌مند، زبان را مجموعه‌ای از نشانه‌ها ‌دانسته و در نظریۀ زبانی خود نشانه را کلیدواژه اساسی قرار می‌دهد. در ترجمه نیز نشانه‌ها بسیار حائز اهمیت‌اند و مترجم باید بتواند با شناخت دقیق کلمات متن، ...

الگوی گارسس یکی از مهم­ترین نظریات حوزه ی زبان­شناختی است که به منظور تشخیص سطح کیفی ترجمه ­ها، سازمان­ یافته­ و به تحلیل کیفی متون ترجمه ­شدة ادبی می­پردازد. در این الگو ترجمه ­ها با تکیه بر دو معیار مقبولیت و کفایت و ...

پرداختن به نقش ترجمه در شکل گرفتن گفتمان‌های سیاسی، مسئلۀ مهمی است که کمتر مورد توجه پژوهشگران عرصۀ ترجمۀ بین زبان عربی و فارسی بوده است؛ گفتمان سیاسی ترجمه بر این مهم تمرکز دارد که هر متنی در خلال ترجمه، لاجرم دچار تغییراتی ...

»حرکت» بنیان هستی است. علوم مختلف به فراخور موضوع خود این مفهوم را کاویده و فرمول‌بندی کرده‌اند. زبان‌شناسی شناختی از دیدگاه فلسفی- ذهنی- زبانی به این مقوله می‌پردازد و فرآیند شکل‌گیری و انتقال مفاهیم حرکتی از عالم خارج ...

زبان شعر، افزون بر اینکه ژرف است و معناهای بسیاری در خود دارد با نازک­کاری­های زبانی و ظرافت­های بیانی بسیاری خلق شده است. واژگانی که به شعر می­آیند، ظرفیت معنایی بسیاری دارند؛ این ظرفیت در شعر پویا و متکثر می­شود. از این ...