نقد و ارزیابی برگردان رمان یومیات مطلقة از هیفاء بیطار در پرتو راهبردهای ترجمۀ عناصر ترجمه‌ناپذیر فرهنگی مالکوم هاروی 2000 میلادی

Abstract

نقد و ارزیابی ترجمۀ متون به ویژه متون ادبی و ارائۀ برگردان مناسب از مفاهیم و عناصر مختلف موجود در زبان مقصد همواره مورد توجه بوده است. یکی از موضوعات حوزۀ ترجمه، موضوع ترجمه‌ناپذیری عناصر فرهنگی است. مالکوم هاروی یکی از کسانی است که در این حوزه صاحب نظر است. وی برای ترجمۀ عناصر فرهنگی، روش‌هایی نظیر معادل کارکردی، معادل زبانی، وام‌گیری و معادل توصیفی- توضیحی را پیشنهاد داده است. در این جستار و با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی، برگردان سید مهدی حسینی‌نژاد از رمان یومیات مطلقة اثر هیفاء بیطار بر اساس راهکارهای ترجمۀ عناصر ترجمه ناپذیر فرهنگی مالکوم هاروی و میزان مطابقت ترجمۀ مترجم با رویکرد مزبور مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که مترجم علاوه بر حفظ و رعایت ظرافت‌ها و اصول زبانی و فرهنگی و نیز پایبندی به سنت‌ها و آداب و رسوم مربوط به ساختار زبان فارسی، تلاش و کوشش خود را در جهت عبور از ترجمه‌ناپذیری عناصر فرهنگی و زبانی و منطبق ساختن برگردان خود با مؤلفه‌های تعیین شده از سوی هاروی به کار گرفته است، هر چند که در برخی موارد می‌توانست علمکرد بهتری نیز داشته باشد که در خلال نمونه‌ها به آن اشاره شده است.