دوفصلنامه تخصصی مطالعات فقه معاصر
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
نیم‌نگاهی به رسائل حجابیّه
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2019-08-23)مقاله پیش رو در سه بخش تنظیم شد: بخش اول مقدمه و مدخل نامیده شده و شامل مقدمات است، و در پی آن گزارش مجمل و مفصل رسائل و کتب حجابیه آمده که بیشترین حجم نوشته را به خود اختصاص داده است. بخش سوم با عنوان تکمله به مسئله کشف ...
-
مسئولیت دولت اسلامی در موضوع حجاب با دو رویکرد فقهی (در یک نشست علمی)
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2019-08-23)موضوع این مقاله، «مقاصد و اغراض اجتماعی حجاب شرعی» است و عمده بحث درباره «موضوع» این مسئله است؛ از این جهت که شناخت «موضوع» و ویژگی‌های آن و نسبتی که با ابعاد مختلف زندگی انسان برقرار می‌کند، تأثیر جدی در حکم دارد. بدیهی ...
-
مقاصد و اغراض اجتماعی حجاب شرعی
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2019-08-23)موضوع این مقاله، «مقاصد و اغراض اجتماعی حجاب شرعی» است و عمده بحث درباره «موضوع» این مسئله است؛ از این جهت که شناخت «موضوع» و ویژگی‌های آن و نسبتی که با ابعاد مختلف زندگی انسان برقرار می‌کند، تأثیر جدی در حکم دارد. بدیهی ...
-
پوشش بانوان و دلایل فقهی آن
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2019-08-23)مسئلۀ پوشش بانوان و قلمرو آن از مسائل کهن فقهی است که در دو بحث فقهی «لباس نمازگزار» و «نگاه به نامحرم» مطرح شده است. «لزوم پوشش تمام بدن»، و «لزوم پوشش بدن به استثنای دست و صورت» دو دیدگاه مشهور فقهی است. هرچند در برخی ...
-
وضعیت حجاب زنان در عصر نبوی با تمرکز بر مستندات تاریخی
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2019-08-23)ارائۀ تصویری مستند از تاریخ اجتماعی عصر نبوی در سایه بررسی روایات و گزارشهای تاریخی و گاه ردیابی کُدهایی که از مدلولهای فرعی و −نه اصلی− این روایات و گزارشها استخراج می‌شود، امکانپذیر است. حجاب شرعی به‌عنوان یکی از ...
-
بازشناسی ماهیت حکم حجاب
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2019-08-23)«ماهیتشناسی احکام» یکی از ضرورتهایی است که در مباحث فقهی، کمتر مورد توجه قرار گرفته و مغفول مانده است. آنچه در بین فقها مرسوم است این است که فقیه براساس ادله، استنباطِ حکم می‌کند و میگوید یک عمل، واجب یا حرام یا مکروه ...
-
بررسی ادله قرآنی مسئلۀ حجاب
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2019-08-23)عنوان بحث پیش رو، بررسی ادله قرآنی در مسئلۀ حجاب است؛ با این نگاه که قرآن کریم به‌عنوان یکی از منابع و مآخذ مهم معارف و فقه اسلامی، چه دلالتی بر مسئلۀ حجاب دارد؟ در قرآن کریم، آیات متعددی دربارۀ ستر و حفظ حجاب در عرصه‌های ...
-
«مسئلهشناسی» و «روششناسی» مطالعات دینی حجاب
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2019-08-23)در این مقاله از میان مطالعات گسترده پیرامون حجاب، صرفاً مطالعات دینی حجاب از منظر مسئلهشناسی و روششناسی بررسی می‌شود. از الزامات پژوهش دینی در موضوع حجاب، توجه به «نگاه دین به زن»، «ماهیت و جایگاه زن در متون دینی»، «فردی ...
-
نظارت بر قدرت در تفکر اسلامی و قانون اساسی
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2020-08-22)در این مقاله موضوع نظارت بر قدرت در تفکر اسلامی و قانون اساسی جمهوری اسلامی بررسی شده است. در تفکر اسلامی با پذیرش امکان طغیان آدمی در اثر برخورداری از قدرت و ثروت فراوان، بر لزوم نظارت تأکید شده و برای کنترل صاحبان قدرت ...
-
چالش توزیع قدرت در قانون اساسی مطالعه موردی؛ رابطه دولت ومجلس
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2020-08-22)به موجب اصل پنجاهوهفتم قانون اساسی، قدرت در جمهوری اسلامی ایران از طریق قوای مقننه، مجریه و قضاییه اعمال می‌شود؛ این قوا مستقل از یکدیگرند. براساس اصل پنجاهوهفتم، اولاً، قدرت سیاسی را توزیع کرده و ثانیاً، آنها را مستقل ...
-
بررسی کارآمدی فتوا در قانون‌گذاری
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2020-08-22)هر حکومتی، براساس قانون استوار است و قانون در حکومت اسلامی، مبتنی بر موازین شرع است. ضرورت مغایر نبودن مصوبات مجلس قانون‌گذاری با موازین شرعی، از زمان مشروطه تاکنون در قانون اساسی مطرح بوده و اصول مختلفی از قانون اساسی ...
-
انطباق قوانین و مصوبات مجلس شورای اسلامی با احکام شرعی با تأکید بر نظرات شهید بهشتی
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2020-08-22)از زمان مشروطه تاکنون، دغدغۀ نخست عالمان دینی در موضوع قانون‌گذاری، انطباق/مخالف نبودن قوانین با موازین شرع است. در مشروطیت، به اصرار شیخ فضل‌الله نوری اصل دوم متمم -که براساس آن هیئتی از مجتهدان طراز اول، باید بر روال ...
-
مصلحت و قانون‌گذاری
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2020-08-22)فقهای شیعه از دو گونۀ حکم و مصلحت سخن گفته‌اند: ثابت و متغیر. احکام ثابت، مصلحتی ثابت دارند که زمان و مکان نمی‌شناسد. احکام متغیر نیز مصلحتی متغیر دارند که در هر زمان و هر مکانی به گونه‌ای هستند؛ به این دسته از احکام، ...
-
ولایت‌فقیه و انتخاب مردم
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2020-08-22)در اندیشه سیاسی، نظریات مختلفی از فیلسوفان دربارۀ حق حاکمیت و ویژگی‌های حاکمان گزارش شده است. در دوران حضور معصومانb، شیعیان درباره رهبری جامعه، از نگاه نظری با مشکلی روبه‌رو نبودند؛ برخلاف دورۀ غیبت که به معصوم دسترسی ...
-
قانون اساسی، مجرای اعمال ولایت و چارچوب اختیارات
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2020-08-22)مهم‌ترین پرسش دربارۀ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران -که نقش تعیین‌کننده‌ای در ساختار نظام دارد- نوع رابطه و نسبت آن با رهبری نظام است. به استناد پاره‌ای از ادلۀ فقهی در ثبوت ولایت برای فقیه جامع شرایط و درنتیجه به استناد ...
-
مقایسه و نسبت‌سنجی فقه و اخلاق از منظر مبانی و روش
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2018-03-21)علوم و معارف اسلامی از آغاز پیدایش و تأسیس آن به رشته‌ها و علوم مختلف از جمله عقاید، اخلاق، فقه، تفسیر، تاریخ، و... تقسیم گردید و براساس همین تقسیم، هر بخشی از موضوعات و مسائل مورد نیاز در یکی از علوم مورد بحث و پژوهش قرار ...
-
بررسی دلیلیت و اعتبار کارشناسی در آیین دادرسی اسلام
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2018-03-21)کارشناسی در نظام آیین دادرسی اسلام به‌عنوان یکی از ادله اثبات دعوی تحت عناوین نظر اهل خبره و اهل‌المعرفه مطرح بوده و از جنبه‌های فقهی و حقوقی بحث و بررسی شده است. در فقه موضوعاتی از جمله تقویم و ترجمه و تقسیم و طبابت، تخصصی ...
-
پویایی فقه از دیدگاه امام‌موسی صدر
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2018-03-21)هوش سرشار، نبوغ ذاتی و تحصیل در نزد بهترین اساتید حوزه علمیه قم و نجف از امام‌موسی صدر مجتهدی ورزیده ساخت تا در حیات سیاسی اجتماعی خود از آن بهره گرفته و گاه در پیچیده‌ترین مسائل علمی روز نیز ورود نماید. چنان که هجرت به ...
-
بررسی دلایل عقلی امر به معروف و نهی از منکر
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2018-03-21)امر به معروف و نهی از منکر دو اصل بنیادی از اصول اجتماعی اسلام است و در علوم اجتماعی نیز با عناوینی چون «کنترل اجتماعی»، «نظارت اجتماعی»، «نظارت همگان» و «ضمانت اجرای قانون» مورد توجه و تأکید قرار گرفته‌اند. اما با این ...
-
نگاه و نقدی بر«آستانة تجدّد»
(موسسه فرهنگی هنری مفتاح کرامت, 2016-11-21)نشست علمی نقد کتاب «آستانة تجدد» نوشته حجةالاسلام و المسلمین دکتر داود فیرحی؛ استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران توسط حجةالاسلام و المسلمین سیدجواد ورعی؛ دانشیار گروه فقه و حقوق پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در مؤسسه فهیم برگزار ...
