بررسی دلیلیت و اعتبار کارشناسی در آیین دادرسی اسلام

Abstract

کارشناسی در نظام آیین دادرسی اسلام به‌عنوان یکی از ادله اثبات دعوی تحت عناوین نظر اهل خبره و اهل‌المعرفه مطرح بوده و از جنبه‌های فقهی و حقوقی بحث و بررسی شده است. در فقه موضوعاتی از جمله تقویم و ترجمه و تقسیم و طبابت، تخصصی شناخته شده‌اند و تشخیص آنها نیاز به خبرویت خاص و اظهار نظر کارشناسی دارد که رجوع به کارشناسان آن رشته‌ها به حکم عقل و بناء عقلا که منعی از شارع در مورد آن نرسیده ضرورت دارد و در حقوق موضوعه نیز کارشناسی در کنار دیگر دلایل اثبات ذکر شده که بیانگر استقلال آن بوده و وضع قانون خاص آن نیز بر اهمیت جایگاهش افزوده است؛ بنابراین باید به‌عنوان یک دلیل مستقل اثبات در کنار دیگر دلایل مورد توجه قانونگذاران و مراجع قضایی قرار گیرد و در قانون مدنی از جمله ادلۀ اثبات محسوب شود و در قانون آیین دادرسی نیز دادگاه‌ها را در رسیدگی به موضوعات تخصصی ملزم به ارجاع و استناد به نظر کارشناس نماید. به‌گونه‌ای که بی‌اعتنایی دادرسان به این امر موجب نقض آرای آنها در مراحل بالاتر و تخلف انتظامی شناخته شود.