خانه‌های مسکونی دوره‌ی قاجاریه‌ی شیراز، در پلان، چیدمان فضایی و ویژگی‌های معماری، دارای اصول و تناسبات عددی مشترکی هستند که برخی از این اصول در کنار نقش عملکردی، ارتباط تنگاتنگی با شرایط اقلیمی منطقه دارد. پژوهش حاضر درپی‌ ...

سفال به‌عنوان یکی از ارزشمندترین داده‌های باستان‌شناسی است که به دلیل تولید فراوان و همچنین دوام آن به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مواد فرهنگی است که همیشه دگرگونی‌ها و نوآوری‌های مختلفی را در شکل و نقش بر خود پذیرفته که بخشی ...

دوره‌ی اشکانی سرآغاز استفاده از گچبری در تزیینات معماری ایران بود و از قرن دوم م. به‌بعد شاهد به‌کارگیری رنگ‌های متنوعی برروی زمینه‌ی سفید گچبری‌ها هستیم که به آن‌ها جلوه‌ی زیبایی بخشیده‌اند. به‌نظر می‌رسد که هدف از رنگ‌آمیزی ...

تحلیل‌ الگوهای استقراری باستان‌شناختی، از مهم‌ترین روش‌های مرسوم برای شناخت تغییرات فرهنگی و زیست‌محیط فرهنگی در ادوار مختلف است. بررسی و شناسایی دشت‌ها، دره‌ها و مناطق مختلف با چنین رویکردی، قطعاً نتایجی را دربردارند که ...

محوطه‌ی تاریخی مالین، هسته‌ی قدیمی شهر کنونی باخرز می‌باشد که در جنوب‌شرق استان خراسان رضوی، در نزدیکی مرز افغانستان و در مسیر ارتباطی نیشابور به هرات واقع شده است. این محوطه به‌دلیل برخورداری از حجم انبوه مواد فرهنگی، ...

یکی از راه‌های جاودان ساختن اعمال و کردارهای پادشاهان در روزگار باستان، خصوصاً در آسیای غربی، برپا ساختن سنگ‌یادمان‌ها و برنوشتن کتیبه‌های سنگی و نقوش‌برجسته در مکان‌های خاص و نمایان بوده است. برپایی این یادمان‌ها در مناطق ...

در سده‌ی 4 هـ.ق. منطقه‌ی غرب ایران در کنترل حکام حسنویان قرار داشت؛ طبق متون تاریخی، قلعه‌ی سرماج در حدود سال 348 هـ.ق. توسط حسنویه بنیان‌گذار سلسله، برروی یک بنای سنگی قدیمی‌تر بازسازی شده است. احتمالاً حسنویه پایتخت ...

سد احمدبیگلو در دامنه‌ی شمالی ارتفاعات سبلان در استان اردبیل و در شمال‌غربی ایران واقع شده است. این سد از نظر تقسیمات داخلی، جزو شهرستان مشکین‌شهر است و از مشکین‌چای مشروب می‌شود. بررسی باستان‌شناختی حوزه‌ی این سد، در ...

ورود اقوام کوچ‌روی سکایی به کشمکش‌های سیاسی و نظامی غرب آسیا در هزاره‌ی اول ق.م. تأثیرات عمیقی بر روابط فرهنگی، سیاسی و نظامی اقوام مختلف حاضر در این حوزه‌ی جغرافیایی گذاشت. چنین ورود و هجومی با گزارشات تاریخی و همچنین ...

از مهم‌ترین سؤالاتی که در باستان‌شناسی سواحل جنوب‌غرب دریای کاسپی مطرح است، چگونگی استقرارها در دوران پیش‌از‌تاریخ، به‌ویژه در عصر آهن می‌باشد؛ این درحالی است که بخش عمده‌ای از پژوهش‌های باستان‌شناسی مربوط به این دوره که ...

پس از فروپاشی فرهنگ کورا-ارس در دوره‌ی مفرغ قدیم، در دوره‌های پسین (دوران مفرغ میانی و جدید، هزاره‌ی دوم ق.م.) فرهنگ کوچ‌نشینی مشترک و فراگیری در مناطق شمال‌غرب ایران، ماورای قفقاز و شرق آناتولی رایج می‌گردد. در شمال‌غرب ...