پژوهش های باستان شناسی ایران
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
بازتاب فرهنگ بومی و معماری غربی در فرم و ساختار خانه‌های تاریخی (نمونۀ موردی: خانه‌های قاجاری کرمانشاه)
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2025-02-19)خانه به‌دلیل ماهیت کارکردی خود همواره موردتوجه پژوهشگران بوده و برخی آن را مهم‌ترین بنای ساخته شده برای انسان می‌دانند. خانه بیانگر هویت، ارزش‌ها و عقاید فرهنگی یک جامعه بوده و امنیت، نیازهای عملکردی و انتظارات خانواده را ...
-
مطالعۀ گونه‌شناسی سفال‌های لعاب‌دار اسلامی در محوطۀ معبد آناهیتای کنگاور
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2025-02-19)محوطۀ موسوم به معبد آناهیتای کنگاور به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین محوطه‌های غرب ایران محسوب می‌شود که همواره موردتوجه مورخان و جغرافی‌نویسان دوران اسلامی، سیاحان و جهانگردان اروپایی و هم‌چنین باستان‌شناسان بوده است. حضور یک ...
-
بررسی اهمیت شهر استرآباد در دورۀ شاه اسماعیل اول برمبنای سکه‌های سورشارژ موجود در موزۀ آستان قدس رضوی
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2025-02-19)«شاه اسماعیل اول» (907-930 ه.ق.) به‌منظور دستیابی به اهداف مذهبی و سیاسی خود، همواره به حفظ مرزهای ایران در نواحی شرقی اهمیت ویژه‌ای می‌داد و به‌منظور جلوگیری از حملات مجدد ازبکان، حکومت این نواحی را به شاهزادگان خود ...
-
مطالعۀ گونه‌شناسی و گاهنگاری سفال‌های حاصل از کاوش باستان‌شناسی در شهر قدیم قاین (قرن 3 تا 11 ه.ق.)
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2025-02-19)قاین یکی از شهرهای مهم قهستان (خراسان جنوبی) است که به‌سبب موقعیت جغرافیایی خاص آن و قرار داشتن این منطقه بین سیستان، خراسان، کرمان، مکران در طول تاریخ دارای استقرارهای مختلفی بوده است؛ اما برای اطلاع دقیق از مکان شهر قدیم ...
-
بازشناسی راه ارتباطی شاپورخواست (خرم‌آباد) به خوزستان در دوران اسلامی با اتکاء بر شواهد باستان‌شناسی
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2025-02-19)موقعیت ویژۀ ارتباطی استان لرستان در غرب ایران، در ادوار مختلف باعث عبور راه‌های ارتباطی مهم و پرترددی از آن شده است؛ یکی از راه‌های مهمی که در دوران اسلامی از لرستان عبور می‌کرده، راه ارتباطی خوزستان به همدان بوده است. این ...
-
تحلیلی بر استقرارهای ساسانی ارتفاعات شمال فارس با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2025-02-19)پدیده‌های طبیعی و انسانی در پیدایش، مکان‌گزینی و توسعۀ فیزیکی استقراهای انسانی نقش بسیار زیادی دارند؛ به‌بیان دیگر، سکونتگاه‌های انسانی، نخستین الگوهای مکانی ارتباطات انسان با طبیعت و تأثیر محیط جغرافیایی بر جوامع انسانی ...
-
الگوی استقراری و ارزیابی عوامل محیطی در شکل‌گیری استقرارهای دورۀ ساسانی در دشت ورامین، استان تهران
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2025-02-19)تشکیل و یا ویرانی استقرارگاه‌ها، تحت‌تأثیر مستقیم عوامل محیطی است و بدون شناخت این عوامل، شناسایی ابعاد اجتماعی، اقتصادی و حتی معنوی انسان‌های گذشته، سخت و مشکل می‌نماید. درحقیقت پایۀ مطالعات باستان‌شناسان، جست‌وجو و یافتن ...
-
فلزگری کهن جنوب‌شرق ایران در عصر مفرغ: شواهدی از تپه گراتزیانی سیستان
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2025-02-19)استخراج، استحصال فلز و ساخت مصنوعات فلزی به‌عنوان یکی از صنایع و هنر ابداع‌شده توسط بشر همواره موردتوجه پژوهشگران بوده است؛ در این بین فلات ایران در دوره‌های مختلف نقش مهمی در این صنعت داشته و درحال‌حاضر نیز دارد. پژوهش‌های ...
-
تغییرات دیرینه محیطی و اقلیمی و تأثیرات متقابل آن بر سکونتگاه‌های باستانی جنوب ایران، به‌ویژه حوزۀ فرهنگی هلیل‌رود از 4000 تا 2900 سال پیش‌ازحاضر
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2025-02-19)در مطالعۀ حاضر از نشانگرهای متعدد اقلیمی، ازجمله گرده‌شناسی بر روی یک مغزۀ رسوبی 2.5متری بازیابی‌شده از یک تورب‌زار در اطراف روستای باستانی کنارصندل، برای بازسازی تغییرات دیرینۀ محیطی حوزۀ فرهنگی هلیل‌رود از 4000 تا 2900 ...
-
برهم‌کنش‌های منطقه‌ای / فرامنطقه‌ای و پهنۀ فرهنگی دالما در هزارۀ پنجم پیش‌ازمیلاد (حسنلو IX، گودین X)
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2025-02-19)آغاز هزارۀ پنجم پیش‌ازمیلاد با فرهنگ دالما شناخته می‌شود که یکی از پیچیده‌ترین فرهنگ‌های پیش‌ازتاریخ محسوب می‌گردد، چراکه دارای پهنۀ وسیع فرهنگی است. با تمام پژوهش‌هایی که برای روشن کردن وضعیت فرهنگی دورۀ دالما در نقاط ...
-
مطالعۀ تکوین اقتصاد ایلخانان مغول با تحلیل نمودهای مراحل مختلف نظریۀ «تاریخ اقتصادی» جان هیکس
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2024-08-22)مطالعۀ اقتصاد ایلخانان مغول با تکیه‌بر نظریات اقتصادی و بهره‌گیری توأم از داده‌های باستان‌شناختی با کاستی روبه‌رو است. این پژوهش با نظر به دیدگاه پیروان «مکتب تاریخی» به‌طور عام و نظریۀ «تاریخ اقتصادی» «جان هیکس» به‌طور ...
-
طبقه‌بندی، گونه‌شناسی و گاهنگاری سفال‌های قرون میانی اسلامیِ دست‌کند زیر‌زمینی رباط آغاج، شهرستان خمین
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2024-08-22)مجموعه دست‌کند زیر‌زمینی رباط آغاج، یکی از محوطه‌های تاریخی شاخص در محدودۀ شهرستان خمین است که در دل تپه‌ای شنی به ارتفاع 50متر ایجاد گردید است. فصل اول کاوش‌های باستان‌شناسی این اثر در سال 1395 صورت‌پذیرفت. در نتیجۀ این ...
-
بررسی الگوی استقراری محوطه‌های دوران تاریخی و اسلامی حاشیۀ غربی بیابان لوت
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2024-08-22)حاشیۀ غربی بیابان لوت، به‌لحاظ موقعیت جغرافیایی ویژه‌اش، از دیرباز نقش مهمی در تبادلات فرهنگی جوامع داشته است. وجود شهر شهداد -متعلق به هزارۀ سوم پیش‌ازمیلاد- در این منطقه، بر اهمیت دشت لوت در مطالعات باستان‌شناسی جنوب‌شرق ...
-
گونه‌شناسی سفال آشورنو و بازخوانی آن در غرب و شمال‌غرب ایران
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2024-08-22)امپراتوری آشورنو، یکی از مهم‌ترین قدرت‌های هزارۀ اول پیش‌ازمیلاد در خاورمیانه باستان بود. یکی از شناخته‌شده‌ترین داده‌های باستان‌شناسی امپراتوری آشور نو، سفال‌های این دوره است. براساس مطالعات انجام‌شده، سفال‌های آشورنو ...
-
بایگانی عیلام میانۀ انشان
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2024-08-22)محوطۀ تل ملیان واقع در دشت بیضا استان فارس، به عنوان انشان باستان، مهم‌ترین پایگاه عیلامیان در شرق دشت شوشان و شاید مهم‌ترین مرکز فرهنگی عیلامیان در جهان عیلامی بوده است. در کاوش‌های ویلیام سامنر در فاصله سال‌های 1978 ...
-
ارزیابی و بررسی کار کودکان در نظام اقتصادی دورۀ آغازایلامی در نیمۀ دوم هزارۀ چهارم پیش‌ازمیلاد ایران
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2024-08-22)کودکان بخش غیرقابل‌انکاری از هر جامعه هستند؛ اما معنای کودکی در هر جامعه متفاوت است و منجر به شکل‌گیری سنت‌های فرهنگی خاص از نقطه‌نظر حقوقی و شرایط عمومی زندگی کودکان در جوامع می‌شود. دوران کودکی علاوه‌بر رشد بیولوژیکی در ...
-
پیشنهادی بر بازنگری توالی گاهنگاری نسبی و مطلق روستانشینی کرانۀ شرقی و دامنه‌های جنوبی رشته‌کوه الوند (براساس گاهنگاری نسبی و نتیجۀ رادیوکربن تپۀ پشت‌فرودگاه-ملایر)
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2024-08-22)«گاهنگاری» و بازبینیِ تاریخ‌گذاری‌های نسبی و مطلق حوزه‌های فرهنگی، همواره از اقتضائات جدایی‌ناپذیر در علم باستان‌شناسی است. بر این‌اساس، از مناطق با اهمیت و ریشه‌دار در گاهنگاریِ مطالعات باستان‌شناسی ایران، زاگرس‌مرکزی و ...
-
تحلیلی‌بر نقش و اهمیت نمادی و اقتصادی حیوانات براساس مطالعۀ بقایای جانوری تپه قشلاق از دورۀ مس‌وسنگ شرق زاگرس‌مرکزی ایران
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2024-08-22)تپه قشلاق درۀ تالوار واقع‌در حاشیۀ شرقی زاگرس‌مرکزی، یک محوطۀ استقراری از دورۀ مس‌وسنگ (حدود 5000 تا 3500پ.م.) است که به‌عنوان بخشی از یک پروژۀ باستان‌شناسی نجات‌بخشی طی سال‌های 2011 تا 2013م. مورد کاوش باستان‌شناسی قرار ...
-
شواهدی تازه از نوسنگی‌باسفال در شرق مازندران براساس بررسی‌های جدید باستان‌شناسی
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2024-08-22)مسأله نوسنگی‌شدن و اهلی‌سازی، تولید غذا و رسیدن به سبک زندگی نوسنگی در منطقۀ شرق مازندران پس 70سال مسکوت ماندن در یک دهۀ اخیر بار دیگر موضوع جذابی برای باستان‌شناسان و پژوهشگران شده است. کاوش‌ها و بررسی‌های میدانی طی این ...
-
معرفی چشم‌انداز نویافتۀ پارینه‌سنگی بولان در شمال مخروط‌افکنۀ ایوانکی با تمرکز بر تحلیل گونه-فن‌شناسی
(دانشگاه بوعلی سیناBu Ali Sina University, 2024-08-22)یافته‌های دو دهۀ اخیر در شمال دشت کویر، اهمیت این پهنه را در دوران پلیئستوسن نشان می‌دهد و پیشنهاد می‌کند که این بخش از فلات ایران به‌دلیل نوسانات اقلیمی-محیطی در گذشته، شرایط متفاوتی با امروز داشته است؛ بدین‌گونه که در ...
