نقاشی دیواری بستری برای بازنمایی فرهنگ و عقاید دینی، مذهبی و آرمان‎های جامعه است و در هر دوره تاریخی به اقتضای شرایط، جلوه‌ای متفاوت دارد. نقاشی‌های دیواری اموی (661-750م./40- 132ه.ق.) در کاخ‌ها و مساجد بر اساس بستر دینی ...

بقعه دوازده امام یزد با قدمت هزارسال، بنایی است دارای کتیبه‌ای ارزشمند به خط کوفی تزیینی در زیر گنبد که به لحاظ غنای بصری حائز اهمیت بسیار و شایسته مطالعه است. گشتالت یکی از نظریه‌های فرآیند ادراک‌بصری در علم روانشناسی است ...

تقارن‌گریزی در آجرکاری سلجوقی، یکی از مفاهیم در دسترس اما دیریاب هنر دوران اسلامی است. کاربرد آجر در طرح‌های متنوع و فراوان هندسی بدون رعایت اصل تقارن در اضلاع بنا، تغییر و تحولی چشمگیر در ساختار آرایه‌های آجرکاری این دوران ...

بوکان به لحاظ تاریخی و فرهنگی از شهرهای کردستان مُکریان واقع در حوزۀ جنوب دریاچۀ ارومیه است. این شهر در دورۀ قاجاریه به علت فعالیت‌های عمرانی خانوادۀ سردار عزیزخان وزیر جنگ ایران در عصر ناصرالدین شاه اهمیت در خور توجهی ...

شناسایی اصول ساختاری حاکم بر فرش‌های ادوار مختلف ازجمله بایستگی‌های شناختی هر دوره‌ای است که پژوهشگران را همواره به‌سوی کاربردی کردن هرچه‌ بیشتر مطالعات فرش و یافتن معناها از پی ساختارها و تحلیل‌های متکی بر بینامتن‌ها و ...

نقش عقاب دو سر که نام آن با پارچه‌های مشهور آل بویه پیوند خورده، نقشی کم‌تکرار، منحصربفرد و رمزآمیز در هنر ادوار مختلف ایران است که زوایای کاوش‌نشده‌ی بسیار دارد. این نقش پیش از آن که بر روی منسوجات این دوران خودنمایی کند، ...

در عصر قاجار، جامه‌های زنانه به قید مکرر در منابع تاریخ‌نگاری ازجمله سفرنامه‌های سیاحان خارجی مورد اشاره قرار گرفته و در قالب نقاشی و عکس به تصویر درآمده است. با این وجود در بسیاری پژوهش‌های متأخر در این حوزه، ابهام و ...

نقش گل و مرغ یکی از رایج‌ترین تزئینات در دوره قاجار و پس از آن است. نقاشی‌های گل و مرغ به‌کاررفته در خانه‌های تاریخی شیراز از نمونه‌های ارزشمند نقاشی ایرانی به شمار می‌آید. هدف پژوهش بررسی نقوش گل و مرغ به‌کاررفته در دوخانه ...

آثار اندکی از کاخ‌های سبک آذری (از دوران ایلخانی تا انتقال پایتخت به اصفهان در دوره صفویه 7 ه. ق تا 10 هـ ق /13 م. تا 17 م.) بجای ‌مانده است. عناصر معماری داخلی آن‌ها با گذشت زمان و به دلیل عوامل فرسایشی از بین رفته و الگوی ...

طبیعت بیجان از موضوعاتی است که دردوره اول قاجار درنقاشی ها دیده می شود ولی درسایه پیکرنگاری دربار هنررسمی این دوران کمتر دیده شده است. طبیعت بیجان به عنوان موضوعی مستقل درحاشیه نقاشی های دوران اول قاجاردیده می شود. این ...

علاقۀ بشر به سیارات و ستارگان و دخیل بودن آنها در زندگی و سرنوشت انسان به هزاران سال پیش برمی‌گردد. علم نجوم تاثیرات فراوانی برعلم پزشکی گذاشته است. یکی از موارد مهم آن، ظهور انسان «منطقه البروج» یا «زودیاک-من» بر پایۀ ...

هنر در هر دوره‌ای تحت تأثیر عوامل مختلفی شکل می‌گیرد و هنر دوره‌ی قاجار نیز از این قاعده مستثنی نیست. هنر این دوره که در دو شاخه درباری و عامیانه قابل تقسیم‌بندی است در قالب نقاشی، معماری، نگارگری و تذهیب بالأخص در شاخه ...

هنر گره‌چینی مجموعه‌ای از اشکال هندسی است که بانظم و ترتیب هماهنگ در کنار یکدیگر قرارگرفته‌اند. شهر تاریخی ماسوله ازجمله بافت‌های تاریخی در استان گیلان است که در ساخت بازشوهای آن از آرایه‌های تزئینی متعددی استفاده‌شده است. ...

مجموعه آرامگاهی شیخ احمد جام در شهر تربت جام، در زمرۀ آثار فاخر معماری ایرانی، در طول زمان یکی از کانون های عمده عرفان و تصوف در شرق ایران و سرزمین خراسان بوده است. بنیان های این مجموعه با نظر ارادت یا مصلحت های مذهبی و ...

از دیرباز، حرکت اجرام آسمانی و آنچه که در آسمان اتفاق می‌افتاد برای آدمی حیرت‌آور و سوال برانگیز بود و ذهن جستجوگر او همواره در پی پاسخی روشن برای کشف ارتباط بین سرنوشت خود با رخدادهای آسمان بوده است، تا آنجاکه وقایع مهم ...

نگارگری در دورۀ ایلخانی از جمله هنرهایی است که بسیار مورد توجه قرار گرفت تا جایی‌که کتابخانه-کارگاه‌های سلطنتی شکل‌گرفتند و کتاب‌ها و متون ارزشمندی همانند شاهنامه بارها در این کارگاه‌ها کتابت، تذهیب و مصور شدند. اهمیت یافتن ...

شاخص‌ترین اثر دستنویس و مصور دوره ایلخانی کتاب جامع‌التواریخ رشیدالدین فضل‌الله همدانی وزیر غازان خان در رشیدیه تبریز است، که در عصر اولجایتو به اتمام رسید. این نسخه به زبان فارسی بوده و دربردارنده متونی درباره تاریخ، ...

شاهنامه‌ فردوسی از برجسته‌ترین آثار ادب فارسی است که طی قرن‌ها تاریخ هنر ایران، همواره مرجع خلق آثار تصویری قرارگرفته است. نگارگری ایرانی نیز از غنی‌ترین منابع بصری نشانه‌شناختی است که در بافت فرهنگی- اجتماعی خاص زمانه خود ...

چکیدهکاربرد کاغذ و پارچه دیواری منقوش، به عنوان آرایه‌های معماری در ایران، قدمت زیادی ندارد. در دوره‌ی قاجار به سبب گسترش مراودات تجاری با اروپا و شرق آسیا، پوشش‌های تجملی دیوارها با استفاده از پارچه و کاغذ، جایگاه ویژه‌ای ...