بازشناسی الگوها و نقوش گره‌چینی و قواره‌بری در پنجره‌های ثابت و بازشوهای اسدمحله ماسوله

Abstract

هنر گره‌چینی مجموعه‌ای از اشکال هندسی است که بانظم و ترتیب هماهنگ در کنار یکدیگر قرارگرفته‌اند. شهر تاریخی ماسوله ازجمله بافت‌های تاریخی در استان گیلان است که در ساخت بازشوهای آن از آرایه‌های تزئینی متعددی استفاده‌شده است. هدف از پژوهش؛ شناخت گونه‌های تزئینی بکار رفته در بازشوهای اسدمحله ماسوله است. روش تحقیق؛ به‌صورت‌های توصیفی- تحلیلی و برای شناسایی انواع گونه‌های تزئینی بکار رفته در بازشوها از روش کتابخانه‌ای استفاده‌شده است. سؤالات پژوهش شرح ذیل است؛ بازشوهای ابنیه اسدمحله در چندین سطح دسته‌بندی می‌گردند؟ چه الگوهای گره‌چینی و قواره‌بری در بازشوهای ابنیه اسد محلۀ ماسوله استفاده‌شده‌اند؟ نتایج تحقیق نشان‌دهنده آن است؛ آرایه‌های تزئینی بازشوهای ابنیه اسدمحله در سه سطح: پنجره‌های تلفیقی، بازشو سربریه‌های کتیبه‌ای و بازشوهای سربریه فاقد طرح حاشیه (تکی) دسته‌بندی می‌گردند. آرایه‌های تزئینی بازشوهای اسدمحله متشکل از پانزده الگوی گره‌چینی و قواره‌بری است. الگوهای گره‌چینی شمسه‌هشت مربع و قواره‌بری با طرح بته‌جقه دارای بیشترین تکرار در آرایه‌های بازشوهای اسدمحله را به خویش اختصاص داده‌اند. همچنین نتایج نشان‌دهنده آن است؛ سربریه های کتیبه‌ای و پنجره‌های تلفیقی دارای بیشترین الگوی گره‌چینی و قواره‌بری هستند و سربریه‌های فاقد طرح حاشیه (تکی) دارای کمترین الگوی گره‌چینی و قواره‌بری در بازشوهای ابنیه مسکونی اسدمحله ماسوله را به خویش اختصاص داده‌اند.