در مسالۀ علم الهی و اختیار انسان،اصل استلزام قدرت با نفی وجود شرطی خلاف واقع اختیار، دستاویزی مهم در زیرسوال بردن اختیار انسان محسوب می‌شود. بنا بر اصل استلزام قدرت،شرطی خلاف واقع اختیار صادق نداریم.لیندا زاگزبسکی با طرح ...

هدف از این مقاله بررسی تأثیر جنسیت در استکمال و سعادت نفس از منظر ملاصدرا باروش تحلیل آثار فلسفی اوست. بحث از جنسیت مورد دغدغه ملاصدرا نبوده است و تنها مواردی که در آثار وی به مباحث جنسیت اشاراتی غیر مستقیم دارد بحث جایگاه ...

مقاله پیش رو با تحلیل آراء متفکران اصلی جریان معتزلی در موضوع رابطه‌ی دین و اخلاق، آراء مورد نظر را با رأی امروزی‌تر فیلیپ کویین- فیلسوف مسیحی معاصر- مقایسه می‌کند. ضرورت تحقیق به دامنه‌ی گسترده و همواره مناقشه‌برانگیز در ...

قانون طبیعی در مشهورترین تفسیر خود، فرمان‌های ثابت و دائمی عقل عملی درباره رفتارهای اختیاری بشر هستند که انسان‌ها با اطاعت از آنها در همه زمان‌ها و مکان‌ها به خوشبختی می‌رسند. به دنبال تسلط اندیشه تجربه‌گرایی (پوزیتیویسم) ...

وجود مبانی متفاوت فلسفی، موجب نظرات بسیار متفاوتی در خصوص تجرد نفس و نحوۀ وجود آن شده است. ملاصدرا بر اساس مبانی خود از جمله اصالت و تشکیک وجود، حرکت جوهری اشتدادی، معتقد است انسان یک حقیقت واحدی است که در اثر حرکت جوهری ...

مسئله بداء به عنوان یکی از مسائل مهم و چالش برانگیز در میان متکلمان مطرح بوده و با توجه به اینکه با علم الهی و تقدیرات خداوند در ارتباط است فهم حقیقت آن با چالش روبرو شده است. بداء اساساً مبتنی بر عملکرد انسان است و به ...

یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های تمایز‌بخش میان انسان و حیوان خصلت «پرسش‌گری» انسان است. پرسش زاییده ذهن جستجوگر انسان است که از دو وجه علم و جهل نسبت به یک موضوع نشأت‌می‌گیرد. کنش پرسش‌گری در بستر نفس رخ‌می‌دهد و موجب تطور و ...

انگاره اقتدارگرایی الهی (تئوکراسی) در قرون وسطی با سرپوشی برای سعادت بشری تحت لوای حاکمیت پاپ شکل گرفت. ماحصل غایی این تفکر به حاشیه راندن دین در عرصه حکمرانی، طرح دموکراسی به عنوان دیدگاه رقیب و در نهایت رشد تفکر تجربی ...

بعد از پذیرش تحقق سه سیر فلسفی (یعنی اصالت ماهیت، اصالت وجود وحدت تشکیکی و اصالت وجود وحدت شخصی) در حکمتِ صدرایی، به دلایل و قراینِ مختلفی می‌توان نشان داد که مبحثِ «تقدم و تاخر» از لازمه‌های سه سیرِ یاد شده تبعیت کرده‌ ...

تبیین سرشت ایمان همواره دغدغه‌ی مؤمنان، الاهی‌دانان و فیلسوفان دین بوده است. به همین جهت، شاهد پیشینه‌ای بلند درباره‌ی آن هستیم. یکی از راه‌های فهم سرشت ایمان ارائه‌ی الگوهای گوناگون درباره‌ی آن است. در این مقاله با تکیه ...

شجاعت از دیرباز یکی از فضیلت‌های مهم اخلاقی در آیین‌های گوناگون به شمار رفته و در مفاهیم اسلامی نیز مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. ارسطو و مسکویه رازی به‌عنوان دو اندیشمند اخلاقی یونانی و مسلمان، در مفهوم‌سازی و مرزبندی ...

موضوع علم کیهانشناسان بررسی ساختار بزرگ مقیاس کیهانی است، برهمین اساس روش مطالعاتی خود در مواجهه با متغیرات کیهانی را مبتنی براصل تحقیق پذیری پوزیتیویستی و اصل موضوعه ریاضیاتی قرار داده‌اند بطوریکه موجهیت گزاره‌های کیهانی ...

حساسیت اخلاقی یک نظریه نسبتاً جدید در فلسفه اخلاق است که ریشه‌های آن به احساس‌گرایی اخلاقی قرن هجدهم بازمی‌گردد. این نظریه بر این اساس استوار است که علاوه بر ادراک عقلی، ادراک حسی و عاطفی نیز در تشکیل پایه‌های اخلاق، بطور ...

پژوهش حاضر به بررسی مبادی فرآیند صدور فعل از دیدگاه فارابی با روش توصیفی - تحلیلی می‌پردازد. مبادی صدور فعل عبارت از مبادی معرفت، شوق، اراده و جزئیات‌ ادراکی ناظر به صدور فعل بر اساس تقدیرات معین است. مبادی معرفتی، معارف ...