تحلیل پیوند «پرسش‌گری» با تطورات نفس انسان

Abstract

یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های تمایز‌بخش میان انسان و حیوان خصلت «پرسش‌گری» انسان است. پرسش زاییده ذهن جستجوگر انسان است که از دو وجه علم و جهل نسبت به یک موضوع نشأت‌می‌گیرد. کنش پرسش‌گری در بستر نفس رخ‌می‌دهد و موجب تطور و استکمال نفس می‌شود. این‌که مبدأ فاعلی و سرچشمه پیدایش «پرسش» کدام یک از قوای نفسانی است، و این مطلب که اساسا چه فرایندی در نفس اتفاق می‌افتد که یک پرسش شکل‌می‌گیرد و در نهایت، کنش پرسش‌گری چه نقشی در تطور و استکمال نفس دارد از جمله دغدغه‌های انسان‌شناسانه این نوشتار در باب حقیقت پرسش و پرسش‌گری است. به طور کلی در راستای تکامل نفس می‌توان دو نوع کارکرد «تمهیدی» و «اصیل» را برای پرسش‌گری برشمرد.بر اساس یک تحلیل پدیدارشناسانه در هر پرسشی لازم است نفس انسانی این مراحل طی‌کند: توجه و التفات نفسانی به یک موضوع، برخورداری از پیش‌دانسته‌های اجمالی و مبهم، تفکیک نمودن حیثیت‌ها و جهات گوناگون در یک موضوع، ناسازگاری میان پیش‌دانسته‌ها و پس‌دانسته‌های نفس، فاصله‌گرفتن نفس و ذهن از موضوع مورد پرسش، طهارت و شایستگی نفس برای تولید پرسش پاک، تحقق مبادی فعل اختیاری در آفرینش پرسش.این تحقیق در پرتو روش تحلیلی- عقلی به دنبال تبیین نقش و کارکرد «پرسش و پرسش‌گری» در تطورات نفس می‌باشد.