مطالعات تطبیقی قرآن پژوهی
مرور بر اساس
مجموعههای این پایگاه
ارسال های اخیر
-
چگونگی مواجههی مکارم شیرازی با آرای تفسیری علامه طباطبایی
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-12-22)مکارم شیرازی در آثار قرآنی و تفسیریاش، بهطور گسترده و در گونههای بسیاری نظرات علامه طباطبایی را ذکر و مورد بحث و بررسی قرار داده است. این پژوهش که با روش توصیفی-تحلیلی و با ابزار کتابخانهای انجام شده است، رویکردهای ...
-
بررسی تطبیقی عصمت حضرت آدم (ع) از دیدگاه آیت الله جوادی آملی و فخر رازی
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-12-22)عصمت انبیاء یکی از مبانی اعتقادی مشترک بین مسلمانان است؛ اما در مورد زمان، گستره و مفهوم آن، اندیشمندان مکاتب مختلف کلامی، دیدگاه یکسانی ندارند. آیات زیادی در قرآن کریم به مسئله عصمت انبیا پرداخته و برخی از آیات نیز موهم ...
-
بررسی ارتباط مفهومی آیه «آت ذا القربی حقه» با فدک از دیدگاه فریقین
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-12-22)آیات (اسرا/ 26 و روم/38) با خطاب «آت/ فآت ذا القربی حقه» پیامبر(ص) را به اعطای حق نزدیکان مکلف مینماید. اغلب مفسران شیعه و گروهی از اهل سنت، با توجه به شأن نزول و قرائن متعدد، مخاطب خاص و نخستین آیه را پیامبر(ص) مقصود ...
-
واکاوی تطبیقی عبارت «یَوْمَ یُکْشَفُ عَنْ ساقٍ» و اعتبارسنجی روایات ذیل آن در منابع فریقین
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-12-22)عبارت «یَوْمَ یُکْشَفُ عَنْ ساقٍ» (قلم/42) از متشابهات قرآنی است که محل اختلاف مفسران فریقین قرار گرفته و معنای آن بهدرستی تبیین نشده است. منابع تفسیری اهل سنت به استناد چند روایت منسوب به پیامبر (ص)، مقصود آیه را حمل بر ...
-
تحلیل انتقادی دیدگاه قرآنیان شبه قاره درباره معجزه با تکیه بر تفاسیر فریقین
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-12-22)اعتقاد به وجود معجزه یکی از اصول پذیرفته شده بیشتر مسلمانان است و بسیاری از آیات و روایات نیز به این مسئله اشاره دارد، با این وجود برخی از اهل قرآن شبه قاره هند، این امر را انکار کرده اند. قرآن بسندگان در این باره به دو ...
-
تفسیر تطبیقی، اغراض و فواید
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-12-22)تفسیر تطبیقی موضوعی نوپدید در حوزه تفسیر و تفسیر پژوهی است که در دو دهه گذشته با اقبال زیادی در محافل قرآن پژوهی مواجه شده است. با اینکه پژوهشهای فراوانی در حوزه تفسیر تطبیقی یا مطالعات تطبیقی قرآنی تاکنون منتشر شده اما ...
-
بررسی جنبه های نمایشی داستان گاو بنیاسراییل در منابع تفسیری
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-12-22)قصهگویی شیوهای موفق است که قرآن کریم و معصومین علیهم السلام بارها از آن، در کار تبلیغی خود استفاده کردهاند. در این مقاله به عنوان یک الگو، داستان قرآنی «گاو بنیاسرائیل» که در سوره مبارکه بقره به اجمال و در کتب روایی ...
-
پژوهشی تطبیقی پیرامون تفاسیر تنزیلی "همگام با وحی: عبدالکریم بهجت پور" و "معارجالتّفکر و دقایق-التدبر: عبدالرحمن حسن حبنکه المیدانی"
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-06-22)تفسیر تنزیلی یعنی تفسیر به ترتیب نزول سور، سبکی نوظهور در تفسیر قرآن است که مفسران آن با ملاک قرار دادن ترتیب نزول سورهها، میکوشند به فهم عمیقتری از آیات قرآن کریم دست یابند. از جمله مفسرانی که به این روش از تفسیر اقدام ...
-
بررسی تطبیقی کاربست قرائن در دو تفسیر اجتهادی التبیان و المیزان(مطالعه موردی سوره انفال)
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-06-22)قرآنکریم کتاب هدایت جهان و زمان شمول، دربردارنده معارف مورد نیاز انسان برای دستیابی به سعادت فردی و اجتماعی است. مفسران قرآن کریم بر اساس رویکردها و روشهای خاص خود در تفسیر، در طول تاریخ با فراز و فرودهایی همراه بوده، و ...
-
مطالعه تطبیقی آراء تفسیری مغنیه و زمخشری در موضوع وجوه اعجاز قرآن کریم
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-06-22)قرآن، راهنمای بشر در طول تاریخ بوده و خواهدبود. آنچه که این کارآمدی را تضمین میکند، وجوه اعجاز قرآناست که همة ابعاد و جنبههای قرآن را شامل میشود و برآیند کلیِ این مولفهها، معجزه بودن و کارآمدی قرآن کریم در طول تاریخ ...
-
پژوهشی تطبیقی پیرامون تفاسیر تنزیلی "همگام با وحی: عبدالکریم بهجت پور" و "معارجالتّفکر و دقایق-التدبر: عبدالرحمن حسن حبنکه المیدانی"
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-06-22)تفسیر تنزیلی یعنی تفسیر به ترتیب نزول سور، سبکی نوظهور در تفسیر قرآن است که مفسران آن با ملاک قرار دادن ترتیب نزول سورهها، میکوشند به فهم عمیقتری از آیات قرآن کریم دست یابند. از جمله مفسرانی که به این روش از تفسیر اقدام ...
-
دیدگاه تفسیری متفکران زن معاصر پیرامون آیات خلقت، برابری، روابط ازدواج (رویکردها، ادله، بررسی)
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-06-22)با توجه به اینکه چگونگی تفسیر قرآن پیرامون موضوع جنس و جنسیت و آثار آن به ویژه در عصر حاضر در جوامع اسلامی و در جامعه جهانی از اهمیت بسزایی برخوردار است، طرح دیدگاه زنان در درک دقیقتر از این مقوله، ضروری بوده و بایسته است ...
-
بررسی و تبیین «کاربرد قلب در قرآن» با محوریت آثار علامه طباطبایی (ره) و آیتالله جوادی آملی (مدظله)
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-06-22)قلب از جمله واژههای مهمی است که در قرآن به وفور تکرار شده است؛ مفسران معانی متعددی غیر از قلب گوشتی صنوبری شکل برای آن ذکر کردهاند. از جمله مفسران معاصر که در مورد معنی این واژه مطالبی ارائه کردهاند، علامه طباطبایی(ره) ...
-
زبان قصص قرآن در اندیشه آیت الله جوادی آملی با رویکرد انتقادی به نگرش کارکردگرایانه
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-06-22)از جمله مسائل بحث برانگیز درحوزه زبان دین و قرآن،واقعنمایی/ ناواقع نمایی زبان قصص قرآن است. ناواقع نمایی زبان قصص قرآن توسط برخی نواندیشان از جمله محمداحمدخلف الله طرح گردیده است. در این مقاله باروش تحلیلی-توصیفی ضمن اشاره ...
-
بررسی تطبیقی آراء آیت الله جوادی آملی و آیت الله معرفت در اعجاز قرآن کریم
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-06-22)یکی از مباحث مهم علوم قرآنی، موضوع اعجاز قرآن کریم است. قرآن پژوهان درباره ویژگی ها و ابعاد اعجاز قرآن اختلاف نظرهایی دارند. از آنجا که اعجاز شاخصه جاودانگی و تحریف ناپذیری قرآن کریم است؛ انجام چنین پژوهش هایی ضرورت می ...
-
بررسی تطبیقی آرای تفسیری آیت الله جوادی و علامه طباطبایی در چگونگی ارتباط معنایی و محتوایی فواصل آیات
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-06-22)قرآن کلام حکیم است و اجزاء کلام حکیم هدفمند و در ارتباط با یکدیگر هستند. جزء پایانی آیات که فاصله نامیده میشود، در قرآن ویژه و منحصر به فرد است و نمیتوان گسست معنایی آن را با قبل تصور کرد. از همین رو یکی از موضوعات اساسی ...
-
بررسی تطبیقی باطن قرآن کریم از دیدگاه علامه طباطبایی و علامه جوادی آملی
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-06-22)یکی از مباحث مهم علوم قرآن و تفسیر، مسألهی «بطن» است. علامه طباطبایی و علامه جوادی آملی از جمله مفسرانی هستند که در زمینهی باطن قرآن کریم دیدگاهی قابل تحلیل و تأمل ارائه کردهاند. در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، ...
-
نقد و بررسی برداشت های تفسیری سیاسی از قرآن در حوزه کاربست قواعد ّعلم معانی
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-06-22)برداشت سیاسی از قرآن، به جهت ماهیت سیاسی و ارتباطش با قدرت، آسیبهایی گستردهتر (نسبت به دیگر انواع برداشتها) درپی داشته است. بخشی از بسترهای آسیبزا، مرتبط به کاربست نادرست قواعد علم معانی، یا غفلت از آنهاست. مشکل مذکور ...
-
بررسی تطبیقی دیدگاه ها در باره تجرد نفس انسان از منظر قرآن کریم
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-06-22)درباره حقیقت وجود نفس، دو دیدگاه مختلف (تجرد و عدم تجرد) وجود دارد که هرکدام به ادلهای ازجمله آیات قرآن کریم تمسک کردهاند. هدف مقاله حاضر، تبیین موضع آیات درباره تجرد یا جسمانیت نفس است. از آنجا که آیات قرآن مورد استناد ...
-
دگردیسی نشانهای مفهوم "سدرﺓ المنتهی" با تکیه بر رویکرد نشانهشناسی فرهنگی یوری لوتمان
(دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی تهران, 2023-06-22)متن قرآن، نظامی نشانهای با پیکرهای خاص است که در یک برهه زمانی خاصی نازلشده است. فرایندهای نشانهای که در هر دوره خاصی رقم میخورند، دریافت این متن را در معرض چالشهای متعددی قرار دادهاند. در این میان، تعبیر «سدرﺓ ...