واکاوی علل انتخاب و چینش صفات الهی در سوره مبارکه ناس بر اساس تفاسیر فریقین

Abstract

حکمت الهی، هرگونه استخدام واژه‌ها در کلام الهی را معنادار می‌نماید و بر این اساس، تحلیل علل برگزیدن و ترتیب کلمات در آیات قرآن کریم، می‌تواند داده‌های رهگشایی را برای هدایت بشر، به دست بدهد. بدین رو، پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای تأمّل در تفاسیر فریقین به دنبال فهم چراییِ انتخاب و ترتیب صفات الهی در سوره ناس است. پس از بررسی سیر تطور رویکرد مفسران فریقین، تحلیل آراء ایشان انجام پذیرفت و بر اساس نتایج آن، می‌توان از خطیر بودن شرور پنهانی، پاسخگویی به ندای فطری انسان‌ها، ایجاد و ارتقای انگیزه برای پناه بردن به خدا و جلوگیری از انحراف در مسیر پناه جُستن به‌عنوان دلایل انتخاب سه صفت «رب»، «ملک» و «اله» در این سوره نام برد. همچنین می‌توان دلایل چینش این سه صفت به ترتیب حاضر را ناظر بودن آن به زندگی معمول انسان‌ها، فرایند تدریجی رشد مادی و معنوی انسان و تکمیل نقش صفات با تأثیر از صفات پیشین دانست.