کاربرد مدل معادلات ساختاری در بررسی عملکرد رانندۀ وسایل نقلیۀ جمعی در مواجهه با خرابی سطحی رویه

Abstract

تعداد سوانح رانندگی کشور در مقایسه با بسیاری از کشورهای جهان بسیار نگران‌کننده است؛ هرچند عامل جاده نسبت به مابقی درصد پایین‌تری دارد، ولی کاهش نقص‌های موجود در جاده‌ها می‌تواند تعداد قابل‌توجهی از سوانح را کاهش دهد و در مطالعات جدید موردتوجه قرار گیرد که هدف این مطالعه نیز بر شناسایی تأثیر خرابی ساختار جاده بر احتمال وقوع حوادث رانندگی متمرکز می‌باشد.با توجه به محدودیت اطلاعات دقیق حوادث رانندگی و امکان برداشت خرابی‌ها و بررسی عامل آن‌ها سعی شده است تأثیرات سطح ناهمواری روسازی‌ها بر الگوی رفتاری و میزان جابه‌جایی رانندگان اتوبوس شهری و امکان وقوع تصادفات رانندگی از دیدگاه آماری بررسی شود. در این پژوهش، به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات موردنیاز رانندگان وسایل نقلیۀ جمعی، با استفاده از نظرات مشاوران و همچنین مطالعۀ پژوهش‌های گذشتگان، پرسشنامه‌ای دارای 4 سناریو به‌منظور تحلیل عوامل مؤثر بر احتمال وقوع حوادث طراحی شد و از رانندگان اتوبوس شهر یزد خواسته شد که بر اساس اهمیت هریک از پارامترها، آن‌ها را ارزش‌گذاری کنند. برای تعیین عوامل مؤثر و روابط بین این عوامل، درنهایت از تحلیل عاملی و اکتشافی استفاده شد. کاربرد این مدل‌سازی، تحلیل و بررسی تأثیر عوامل گوناگون بر وقوع حوادث در وسایل نقلیۀ جمعی را ارائه می‌کند. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که مساحت و ابعاد خرابی (میزان پستی و بلندی)، تأثیرات عمده‌ای در تعیین نحوۀ رفتار رانندگان دارد. اولین عکس‌العمل رانندگان در مواجهه با خرابی، عدم توجه به خرابی موردنظر و عبور از آن می‌باشد. وضعیت خرابی نیز با داشتن بیشترین بار عاملی به میزان 72/0، یکی از موارد مؤثر در عملکرد رانندگان وسایل نقلیۀ جمعی می‌باشد. بیشترین تأثیر متقابل بین متغیرها، میان دو گزینۀ تغییر خط ناگهانی و حفظ خط با تغییر جهت ناگهانی با ضریب تأثیر متقابل 82/0 می‌باشد.