بررسی خصوصیات آنتی‌اکسیدانی اسانس پوست پرتقال (Citrus Sinesis) در پایدارسازی روغن سویا طی شرایط نگهداری

Abstract

<strong>مقدمه:</strong> هدف از این پژوهش بررسی نوع و میزان ترکیبات فنولیک موجود در اسانس پوست پرتقال به عنوان منبع ترکیبات آنتی‌اکسیدانی طبیعی و تاثیر آن بر پایداری اکسایشی روغن سویا می­باشد. <strong>مواد و روش­ها: </strong>ترکیبات موجود در اسانس پوست پرتقال با استفاده از GC/MS تعیین شد. بررسی خاصیت آنتی‌اکسیدانی به روش آزمون قدرت احیاکنندگی آهن و DPPH صورت گرفت و در ادامه اسانس در چهار غلظت (2، 5 ،10 و 20 درصد) و آنتی‌اکسیدان سنتزی TBHQ در محدوده مجاز (01/0 درصد) به روغن سویای بدون آنتی اکسیدان اضافه و عدد پراکسید، تیوباربیتوریک اسید و دی ان مزدوج اندازه‌گیری شد. <strong>یافته­ها: </strong>دی لیمونن، عمده­ترین ترکیب موجود در اسانس پوست پرتقال بود. یک گرم اسانس حاوی 16/0 میلی‌گرم ترکیبات فنولیک بر مبنای اسیدگالیک بر حسب ماده خشک بود. طبق سنجش DPPH و قدرت احیاءکنندگی، اسانس پوست پرتقال از خود فعالیت آنتی‌اکسیدانی نشان داد، هر چند فعالیت آنتی اکسیدانی کمتری نسبت به TBHQ داشت به این علت که کمترین EC₅₀ در آزمون DPPH (09/0 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر) و بیشترین قدرت احیاءکنندگی آهن (9/0 میلی مول آهن (II) در میلی‌گرم نمونه) مربوط به TBHQ بود. طبق نتایج آزمون آون، با افزایش غلظت اسانس از 2 درصد به 5 و 10 درصد فعالیت آنتی اکسیدانی بیشتری حاصل شد. هر چند بر اساس آزمون آماری، بین نمونه­های 5 و 10 درصد اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. ولی با افزایش بیشتر غلظت تا 20%، اسانس از خود فعالیت پرواکسیدانی نشان داد (<em>P<0.05</em>). <strong>نتیجه گیری: </strong>نتایج نشان داد که اسانس پوست پرتقال دارای فعالیت ضد رادیکالی بوده و نسبت به نمونه کنترل (فاقد آنتی اکسیدان)، باعث پایداری اکسایشی روغن سویا در طی شرایط حرارتی شد. در نتیجه می­توان از اسانس پوست پرتقال به عنوان ضد اکساینده طبیعی در مواد غذایی، به ویژه حاوی روغن­های خوراکی، استفاده نمود.