رودکی: پژوهش های زبانی و ادبی در آسیای مرکزی
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
نگاهی به تصحیح و نشر اشعار رودکی
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2005-09-23)ازآنجاکه نسخۀ قدیمی و معتبری از آثار رودکی در دست نیست، در جمع‌آوری آثار او همواره منابع قدیم مشتمل بر اشعار او مثل لغت فرس، ترجمان‌البلاغه، اسرار‌التوحید، لباب‌الالباب و... مورد نظر و ...
-
تحقیقات و ترجمه‌های راجع به رودکی و اشعارش به زبان انگلیسی
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2005-09-23)اگرچه تحقیقات راجع به شعر رودکی و مضامین آن در زبان‌های اروپایی، به‌ویژه انگلیسی، آن‌گونه که شایستۀ اوست انجام نگرفته، بعضاً مواردی دیده می‌شود که درخور توجه و تحسین است. این مقاله با درنظر داشتن این موضوع، به بررسی تطبیقی ...
-
رودکی و خیام
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2005-09-23)در میان سخندانان و اندیشه‌وران ایرانی، خیام یکی از بزرگانی است که وجوه شباهت‌های مضمونی و فکری او را با رودکی می‌توان موضوع سخن قرار داد. عمدۀ مسائل و موضوعاتی که در شعر خیام مطرح است، به‌عنوان اصول اولیۀ دستگاه فلسفی در ...
-
تجلی آیات قرآن در اشعار سلطان شاعران
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2005-09-23)تجلی آیات و مفاهیم قرآنی در اشعار رودکی یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که تاکنون، چه در ایران و چه در ادبیات‌شناسی تاجیک، چنان‌که شایسته است، به‌طور عمیق و دقیق بررسی نشده است. در این مقاله کوشش است نمونه‌هایی از این مضامین ...
-
نظری تازه در تصحیح اشعار استاد رودکی
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2005-09-23)اولین کسی که راه انتقاد علمی شعرهای رودکی را وضع کرده و با نشان دادن گوناگونی نسخه‌ها و شکل نوشتاری مختلف کلمه‌ها و عبارت‌ها این اشعار را ثبت کرده، سعید نفیسی است. متن تهیه‌شده ازسوی این دانشمند ایرانی باآنکه دارای ارزش ...
-
تحلیل متن‌شناسی قصیده‌های عهد سامانی
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2005-09-23)از عهد سامانی قصیده‌های زیادی به یادگار مانده است. این قصیده‌ها ازلحاظ قالب سخن، فصاحت و بلاغت و غنای کلام، معنا‌سازی و تمثیل‌آفرینی، مخصوصاً ازنظر انعکاس مسائل سیاسی و اجتماعی، در مقایسه با قصیده‌های سده‌های بعد امتیاز ...
-
لایق و رودکی
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2005-09-23)لایق شیرعلی از سرآمدان شعر معاصر تاجیکستان است که بین سال‌های دهۀ شصت و هفتاد قالب‌های به‌اصطلاح «کهنه‌شدة» غزل و رباعی را احیا کرد. رودکی یکی از مهم‌ترین شاعرانی است که لایق از اشعار او بهره‌های فراوان جسته است؛ تا آنجا ...
-
استاد رودکی و سرنوشت کتاب نمونۀ ادبیات تاجیک
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2005-09-23)ادبیات ضدستم و مقاومت در تاریخ ادبیات تاجیکان پیوسته وجود داشته است. در آغاز قرن بیستم میلادی که وضع زبان هزارسال فارسی تاجیکی در آسیای مرکزی نهایت حزن‌آور بود، ادبیات مقاومت در آثار صدرالدین عینی ظاهر گشت. بعد از بنیاد ...
-
جایگاه رودکی در ادبیات عرب
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2005-09-23)رودکی نظر به جایگاه رفیعش در ادب پارسی همواره مورد توجه شاعران، نویسندگان و مورخان عرب بوده است و به‌فراخور آثار و اشعارشان از جلالت قدر و علوّ مقام وی سخن گفته‌اند. از مهم‌ترین این شعرا و نویسندگان می‌توان به ابراهیم‌بن ...
-
پیرامون چند معنای مشترک در آثار ابن‌المقفع و رودکی
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2005-09-23)ابن‌المقفع و رودکی دو نمایندۀ بزرگ ادبیات و فرهنگ فارسی تاجیکی هستند که اولی در نثر عربی و دومی در نظم فارسی گوی سبقت را از همگان ربوده‌اند. این مقاله کوششی فروتنانه برای مقایسه و یافتن معانی مشترک در آثار این دو نمایندۀ ...
-
پژوهش پیرامون یک شعر رودکی
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2005-09-23)این مقاله برآن است تا براساس منابع و مجموعه‌های اشعار رودکی دربارۀ متن یکی از اشعار او با مطلع «ای آنکه غمگنی و سزاواری/ واندر نهان سرشک همی‌باری» پژوهشی به‌انجام رساند. سرچشمه‌ها و مجموعه‌هایی که در این پژوهش استفاده ...
-
سه پیراهن یوسف
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2005-09-23)آگاهی کامل استاد رودکی از اشعار شاعران عرب قبل از اسلام و زمان گسترش اسلام باعث ورود معنا‌های شعر عاشقانة قبایل عرب، نام‌های پیغمبران و مضامین قصه‌های قرآنی مثل موسی عمران، پیراهن یوسف، ملک سلیمان، و ذکر نام شاعران، عالمان ...
-
بحثی پیرامون چند بیت رودکی
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2005-09-23)بحث‌ها درمورد اشعار باقی‌مانده از استاد رودکی بسیارند و باوجود نشرهای متعدد، هنوز نسخۀ کاملی که جواب‌گوی طلبات علم متن‌شناسی باشد، تهیه و نشر نشده و مسلم است که بدون متن صحیح و کامل نمی‌توان تحقیقات سودمند و پرارزشی انجام ...
-
دو بیت از آثار رودکی
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2005-09-23)این مقاله دربارۀ دو قطعه شعر نوروزی از استاد رودکی است که نخستین بار در سال ۱۹۹۴ در دخیرۀ دست‌نویس‌های انستیتو شرق‌شناسی و میراث خطی یافت شده است. این دو قطعه جمعاً شامل چهار بیت است که در خلال یکی از تفاسیر قرآن کریم یافت ...
-
تلمیح در شعر رودکی
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2005-09-23)یکی از مهم‌ترین آرایه‌های ادبی در ادبیات فارسی تلمیح است. هرگاه در شعری به‌طور غیرمستقیم داستان، واقعۀ تاریخی، آیه یا حدیث و یا سخن مشهوری در ذهن تداعی شود، آرایۀ تلمیح به‌کار رفته است. آرایه‌های ادبی گاهی زیبایی‌آفرین‌اند ...
-
نوروز در تعلیم زبان فارسی تاجیکی
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2011-12-22)آموزش علم و فنّاوری از مهم‌ترین وظیفه‌های مکاتب (مدارس) است. در این راستا مؤلفان کتاب‌های درسی تاجیکستان به متن‌های آثار بدیعی تکیه کرده و هم‌زمان از متن‌های آثار علمی و مطبوعاتی و اسناد رسمی کارگزاری نمونه‌ها آورده‌اند. ...
-
اسماعیل‌بیک غسپرانی و ادیبان تاجیک
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2007-09-23)در تاریخ آسیای میانه، آغاز قرن بیستم مصادف با بیداری فکری و آزادی‌خواهی خلق تاجیک است که به جنبش معارف‌پروری موسوم است. دانشمندان و ادیبان متعددی در انقلاب فکری روشنفکران تاجیک اثرگذار بوده‌اند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان ...
-
باز این چه جوانی است زمین را و زمان را
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2011-12-22)نوروز در قدیم‌ترین تاریخ جهان، جشن سال نو است و ریشۀ معنوی‌اش را باید در اندرون هزارساله جست. فرهنگ‌شناسان پیدایش عید نوروز را در قالب گمان اندر، مردن طبیعت در زمستان و از نو زنده شدن آن در بهار معنی می‌کنند که در زمان ...
-
پژوهش و بازیافت
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2005-09-23)تحلیل و تحقیق متن‌شناسی متون ادبی عهد سامانیان از اولین وظیفه‌های سخن‌شناسان تاجیک است. این مقاله نیز با هدف نقد و بررسی کتاب ادبیات دورۀ سامانیان در فرهنگ‌های فارسی به‌نگارش درآمده است. به گفتۀ مؤلف این کتاب، ...
-
داستان سه تن از یک خانوادۀ نجیب
(رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان, 2007-09-23)انقلاب بخارا قهرمانانی داشت؛ اما هدف این قهرمانان نه اجرای برنامه‌های انقلابی، بلکه برعکس پیشگیری از عملی شدن برخی از ماده‌های مرام‌نامۀ انقلابیون بود. این هدف قهرمانان انقلاب بخارا را برآن داشت تا با پیشوایان آن انقلاب و ...
