بررسی متون خوانداری مجموعه‌ی «فارسی بیاموزیم» بر اساس نقش‏های هفت‏گانه‌ی زبان از دیدگاه هلیدی

Abstract

یکی از اهداف اصلی آموزش زبان فارسی به غیر فارسی­زبانان و متعاقباً، کتاب‏های موجود در این زمینه، کمک به زبان‏آموزان در برقراری ارتباط با دیگران، به‏ویژه فارسی­زبانان، در موقعیت­های شخصی و حرفه‌ای گوناگون در زندگی روزانه است. برای بررسی مسائل مربوط به ارتباط کلامی/زبانی، ناگزیر از توجه به نقش‏های مختلف زبان می‏باشیم. در همین راستا، پژوهش حاضر در پی آن است که میزان توجه به این نقش‏های زبانی را در کتاب‏های آموزش زبان فارسی بررسی نماید. پس از بررسی منابع آموزش زبان فارسی در ایران، مجموعه‌‏ای با نام «فارسی بیاموزیم» برای انجام این پژوهش، انتخاب گردید. از میان این مجموعه­ی 5 جلدی، متن‌های خوانداری جلدهای اول، دوم و سوم، به دلیل توجه‏شان به نقش­های زبانی و به‏کارگیری آن‏ها، برگزیده شدند. پس از جمع­آوری و تحلیل داده­ها، مشخص شد که در سه جلد مذکور، به نقش­های زبانی توجه ویژه­ای شده است و نقش­ها­ی موجود در این کتاب با شش نقش از نقش­های هفت‌گانه‌ای که هلیدی معرفی نموده، تطابق داشته­اند. همچنین، تعداد نقش‏های زبانی در هر جلد نسبت به جلد قبلی سیر صعودی داشته است. از بین این نقش­ها نیز «نقش تعاملی» بالاترین و «نقش تخیلی» کمترین میزان توجه را به خود اختصاص داده‏اند. بالا بودن میزان توجه به نقش تعاملی، گویای آن است که این سه جلد از مجموعه‌‏‏ی «فارسی بیاموزیم» توانایی آن را دارند که به‌عنوان یک ابزار ارتباطی عمل کرده و پاسخ‌گوی نیازهای ارتباطی فارسی‏‏آموزان باشند.