عفو، به معنای گذشت از اشتباه خاطی و چشم پوشی از گرفتن انتقام باوجود داشتن قدرت آن و غفران به معنی پوشاندن گناه و خطا به‌کار رفته است. در بسیاری از ادیان توحیدی بر بخشش تأکید فراوانى شده؛ اسلام و مسیحیت نیز در متون مقدس به ...

با توجه به پیش‌زمینة خانوادگی، علمی و شهودی‌، به‌نظر می‌رسد جهان‌بینی‌ ایمانوئل سودنبرگ (1688-1772م.)، عارف و دانشمند سوئدی پروتستان، بیشتر متأثر از شهودات او پس از تحول روحیش باشد. اگرچه که ردّ پای سوابق علمی و مطالعات ...

هارمونی و جان انگاری جهان هستی نوعی اندیشه را به عارفان القاء نموده است که هستی با حرکات موزون خود تولید اصوات می نمایند و هر ذره ای، نغمه ای می نوازد و به دنبال آن رقص موزون آفرینش اتفاق می افتد. عارفان با فرورفتن در باطن ...

در تاریخ تصوف دو گروه به نام "اویسیه" شهرت یافته­اند که هم از حیث زمان و هم از حیث مبانی، باورها و سلوکشان تفاوت­هایی جدّی و قابل توجه با یکدیگر دارند و می­توان آنها را به "اویسیه ی قدیم" و "اویسیه ی جدید" نام­گذاری کرد. ...

شاه نعمت ا... ولی ماهانی از  عارفان و شاعران مشهور سده ی هشتم و اوایل سده نهم هجری است که تصوّف ایرانی را وارد مرحله ی تازه ای ساخت و او از دیدگاه نفوذ معنوی در تاریخ عرفان و فرهنگ و ادب ایرانی دارای منزلتی خاص می باشد. ...

استفاده از آموزه‌های مکاتب عرفانی و تطبیق آن در ادبیات، ابزاری سودمند در تحلیل متون دینی و عرفانی است؛ به این منظور، در مقاله‌ی حاضر با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و رویکرد تطبیقی، دیدگاه باباجان قزوینی پیرامون اندرزهای ...

دو عنصر اساسی ادیان، شناخت خدا و تبیین سعادت بشر است. عرفان نیز مدعی شناخت حقیقی خدا و نمودن راه سعادت  به بشر است. بی گمان سروده های حافظ یکی از عارفان شاخص مسلمان بیانگر عرفان، اندیشه، احساسات درونی و تفکر او نسبت به ...

مکتب یوگاچاره، یکی از مکاتب فلسفی فرقه مهایانه بودائی است. این مکتب بر این باور است که فقط عالم ذهن اصالت و حقیقت دارد و عالم عین، صرفاً انعکاسی از عالم ذهن است و حقیقت ندارد، امّا انسان­ها به علت جهل و نادانی، عالم عین ...

مسأله‌ی خلود در عذاب جهنّم یکی از پر مناقشه‌ترین مسائل اعتقادی مربوط به مباحث معاد است که عده‌ی کثیری از دانشمندان و عالمان دینی را به خود مشغول کرده و صاحب‌نظران فراوان در علوم مختلف را به چالش کشیده است. عارفان، فیلسوفان، ...

         درشنه ­ها تعالیم هستی­ شناسانه‌ی خود را بر مبنای مشاهده‌ی باطنی قرار داده ­اند، هنرمند از طریق تلاش­های باطنی در صدد تجسّم بخشیدن صور ذهنی ­است. او سعی می­ نماید تا نه تنها به بیداری خود ...

عشق یکی از اصول اساسی در جهان­بینی عرفانی و از محوری­ترین آموزه­های صوفیانه است. از سویی عشق از مباحث عمده‌ی روان شناسی نیز به شمار می­رود. با توجه به تأثیر شدید وین دایر(1940- 2015م) از ایدئولوژی شاعران و نویسندگان عارف، ...

رشید‌الدّین میبدی کتاب تفسیر کبیر کشف الاسرار و عُدّة الابرار را در سال 520 هجری به انجام رسانده است. این اثر یک دوره‌ی کامل ترجمه و تفسیر و تأویل آیات قرآن مجید را در بردارد. در جلد چهارم کشف الاسرار حکایت مؤذنی آمده که ...

حقوق شهروندی امروزه مورد توجّه بسیاری از پژوهشگران، جامعه شناسان و سیاستمداران قرار گرفته به­گونه ای که می­کوشند با روشن کردن ابعاد تازه ای از حقوق مردم، زمینه ارتقا ارزش­های انسانی و برقراری کرامت انسانی را فراهم سازند. ...

اکثر رخدادهای تاریخی به واسطه گذر زمان از حافظه تاریخ حذف شده اند. امّا برخی وقایع- به دلیل ماهیتی که دارند و اصول و ایده هایی که منجر به شکل گیری آنها شده است؛ علی رغم شکست ظاهری چنان زنده و پویا باقی مانده اند که خود ...

رابطه‌ی میان قرآن، دین و روان­شناسی نوین یکی از مباحثی است که مورد توجه روان‌شناسان قرار گرفته است. اریک فروم نسبت به دین رویکرد مثبتی دارد. او پیشوایان دینی و روان­کاوان را به مقابله با فساد روحی در جوامع صنعتی ترغیب ...

موضوعات عرفانی و صوفیانه از ابتدای شکل گیری نثر فارسی همراه با موضوعات ادبی و تاریخی مدّ نظر نویسندگان بوده اند.  در متون عرفانی، کرامت یکی از مهمترین اصطلاحات و موضوعات مورد توجّه صوفیان است که مفاهیم متعدّدی را در ...

اسماعیلیه به عنوان یکی از مذاهب زیر مجموعه‌ی شیعه، در مباحث کلامی و فلسفی متأثر از فلسفه‌ی افلاطونی و نوافلاطونی هستند. این گروه با الهام از فلاسفه‌ی نوافلاطونی، خدا، عقل و نفس را در برابر احد، عقل و نفس نوافلاطونیان ، پدر ...

امیل دورکیم، فیلسوف و جامعه شناس فرانسوی، در کتاب «صور ابتدائی حیات دینی» از طریق بررسی توتمیسم استرالیایی به تبیین نسبت دین و جامعه پرداخته است. از نظر دورکیم، دین منشاء الهی و وحیانی ندارد بلکه منشاء دین، جامعه است. به ...

سهراب سپهری، از جمله مهم‌ترین شاعران نوپردازی است که در روزگار ما، دنیای ذهن، اندیشه و شعر خویش را با تفکّری عرفانی آمیزش داده، و موجودیت هنر خود را از هر نظر بدان وابسته نموده است. او با زبانی نمادین و به شیوه‌ای متفاوت ...

نور از مفاهیم پایه و اساسی است که دردستگاه تفکر فلسفی و اندیشه کلامی جایگاه بسیار ویژه ای دارد و مسئله تعریف نور و اقسام و مراتب آن نیز از مهم ترین مسائل این حوزه است. غزالی و ملاصدرا در آثار خویش به ویژه در رساله های ...