مطالعات ادیان و عرفان تطبیقی
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
تبیین دیدگاه و جایگاه انسان شناسی در آئین زرتشت و شیخ اشراق
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2025-03-21)انسان و ماهیت او در مکاتب مختلف فکری و دینی از مهمترین مفاهیمی می باشد که بحث های مختلفی حول چیستی و هستی آن شکل گرفته است. بر همین اساس از ایران و یونان باستان تا دوران معاصر و در ادیان مختلف از زرتشت تا اسلام مباحث و ...
-
تبارشناسی انگاره‌ی معراج پیامبر(ص) (تطبیق گزاره‌های معراج پیامبر(ص) با مصادیق مشهور عروج)
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2025-03-21)"عروج(روایات سفرهای دیگرجهانی)"؛ در ادبیّات اساطیری شرق و غرب بخشی جداییناپذیر از فرهنگ روایی رابطه انسان و خدایان، و نمونهای اعلا از ارتباط با غیب است. در ادیان ابراهیمی نیز مصادیق متعدّدی به عروج مشهورند. هدف نوشتار ...
-
انسان آرمانی در نگاه اندیشمندان چین باستان
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2025-03-21)به مانند همه مکاتب فلسفی و البته ادیان، ویژگی های انسان آرمانی در دو مکتب بزرگ فلسفی چین یعنی "رو" و"دائوئیزم" به تفصیل بیان شده است. گرچه در آثار بزرگان مکاتب فکری چین – و نه نزد عوام - تقریبا هیچ گاه باور به وجود انسان ...
-
بررسی میثاق در قرآن با استفاده از تفاسیر سده اخیر
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2025-03-21)موضوع و مفهوم میثاق در متون مقدس ادیان ابراهیمی، به ویژه در عهد عتیق از اهمیت فراوانی برخوردار بوده تا جاییکه این اجماع تا حدی میان پژوهشگران کتاب مقدس وجود دارد که کل کتاب مقدس تفصیلی از اصل میثاق در این دو دین است. در ...
-
«مَظهریت» و «مُظهریتِ» انسان در هستی شناسی عرفانی حکمت متعالیه ملاصدرا
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2025-03-21)ملاصدرا در هستی شناسی عرفانی خود، در باب مباحث تجلی اسمایی، به دلیل خلقت خاص انسان در قوس نزول با عنوان «مَظهریت اسمائی انسان به صورت بالقوه» و در قوس صعود با عنوان «مَظهریت و مُظهریت انسان به صورت بالفعل» به نظریه پردازی ...
-
نقدهای محمدعلی بهبهانی بر طریقت نعمت‌اللهی در مساله جایگاه شریعت
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2025-03-21)آقامحمدعلی بهبهانی در رساله خیراتیه، ضمن نقد جریان کلی تصوف، از سه مساله؛ 1. باور به اسقاط تکالیف برای واصلان و پیروان طریقت، 2. پیروی نعمت‌اللهیه از جریان‌های اباحه‌گرا و 3. برشمردن مصادیقی از ترک شریعت براساس فقه شیعی ...
-
نقد معناشناختی برگردان اصطلاحات عرفانی حکایت «زاهد و دزد» در بازنویسی‌های معاصر کلیله‌ودمنه بر اساس تحلیل مؤلفه‌ای
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2025-03-21)هنگام مطالعۀ متون ادبی می‌توان به آیین‌ها، باورها، فرهنگ و جهان‌بینی گذشته یک ملت پی برد. تأثیر عرفان و آموزه‌های آن در این متون، غیرقابل انکار است. باتوجه به دشواری متون ادبی، بازنویسی روشی برای انتقال مفاهیم به خوانندگان ...
-
مفهوم و کارکرد شخینا و سکینه درمسئله ازدواج در قرآن و تلمود
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2025-03-21)شخینا (שְׁכִינָה)، واژه‌ای عبری از ریشة «شخُن» (שכן) به معنای سکونت کردن، ساکن شدن، قرار یافتن و ایستادن است که به مفهوم سکونت و حضور در یک مکان خاص اشاره دارد و در سنت دینی یهود، به معنای حضور خداوند (یهوه) و پیامدهای ...
-
شطح و تکفیر در تأملی منصفانه
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2025-03-21)زبان خاص عرفان لطافتی رازآلود دارد که غالبا در بیان معانی عالیه، ابتر می ماند یا محصولی چون شطح برون می دهد. شطح به معنی تراوشات زبانی عارف شوریده، در طول تاریخ به موازات تکفیر حرکت کرده و بر دار رفتن حلاج اوج آن بوده است. ...
-
سویه‌های مرگ‌شناسانه و فرجام‌شناختی "کوه مقدس" در اسطوره‌ها
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2025-03-21)اسطوره‌ها نوعی روایتگر ظهور امر قدسی در ساحت این‌جهانی هستند. مکان مقدس از جملۀ این برساخته‌هاست. یکی از مکان‌های این جهانی که در فرهتگ‌ها و ادیان مختلف، با امور قدسی پیوند داشته، کوه مقدس است. کوه به واسطۀ بلندی، ...
-
دیومردُمان* واکاوی کیش دیویسنا در ایران باستان
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2025-03-21)کیش دیویسنا که غالبا در تقابل با مزدیسنا مورد اشاره قرار می‌گیرد، از جمله کیش‌های رایج در ایرانِ باستان است که ردّپای آن تا روزگارانِ کهن‌تر قابل پیگیری و شناسایی است. هدف از نگارش این مقاله پژوهشی، تاریخی و دینی دربارۀ ...
-
تورات علیه تلاویو: نقدی کتاب‌مقدسی بر کشتار ساکنان غزه
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2025-03-21)دین‌پژوهی رشته‌ای دانشگاهی است و باید به بایسته‌های آن پایبند باشد، اما این تعهد را نباید مانع دین‌پژوه برای واکاوی دیدگاه‌های کتاب‌مقدس دربارۀ مسائل عینی گذشته و امروز دانست. تفسیر پیش رو از قصه‌های کتاب‌مقدس مبتنی بر دو ...
-
واکاوی خویش‌کاری‌‌های انسان نخستین در دیانت زرتشتی بر مبنای نظریه روان‌شناختی یونگ
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2024-09-22)در ادوار تاریخ، اساطیر قسمتی بنیادین و تاثیرگذار از ذهن بشری را مشغول به خود کرده است. درک و شناخت اساطیر درواقع، درک و شناخت بسترهای تشکیل‌دهنده‌ی تمدن، فرهنگ و بارهای بشری است. یکی از به‌روزترین متدهای درک و شناخت اساطیر، ...
-
بررسی منزلت زن در کلیسای پروتستان؛ رهیافت‌ها و رهاوردها
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2024-09-22)«گناه نخستین» که بیانگر از بین رفتن قداست آدم و حوا بر اثر خوردن میوه ممنوعه می‌باشد، یکی از بنیان‌های اصلی مسیحیت بوده و در ابعاد وسیع مسائل الهیاتی نیز ریشه دوانده است. خوانش‌های مختلف از این رویداد، نظرات متفاوتی را در ...
-
مواجهه دین و مدرنیته در ایران دوره قاجار
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2024-09-22)جستار حاضر به دنبال فهم رابطه دین و مدرنیته در دوره قاجار است. عدم آگاهی نسبت به مدرنیته از طرفی و مدرنیزاسیون کردن جامعه از طرفی دیگر، شرایط را به‌گونه‌ای رقم می‌زند که نیاز به مؤلفه‌های مدرنیته دارد تا جامعه از حالت سنتی ...
-
بررسی تطبیقی جلوه های عشق و عرفان در شعر سعدی و میر گل محمد خان زیب مگسی
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2024-09-22)عشق و عرفان از مضامین پر بسامد ادب فارسی است که شاعران در دوره‌های مختلف ادبی به آن پرداخته اند. سعدی از شاعرانی است که دیوان وی سرشار از این مضمون بوده و عشق و مضامین عرفانی به همراه حواشی آن و توصیف عاشق و معشوق و ویژگی‌های ...
-
مقایسه و تحلیل فنا در آراء عرفانی رابعه عَدویّه با نکاح روحانی ترزا آویلایی
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2024-09-22)وصال الهی، در دو سنّت عرفان اسلامی و مسیحی، از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ به تعبیری دیگر، نهایت سیر و سلوک روحانی، وصال الهی است. این مسئله، در آرای عرفانی رابعه عَدویّه و ترزا آویلایی، نمود بسیاری داشته است. پژوهش حاضر، ...
-
مسئله منحصربه فرد بودن دین در پدیدارشناسی کلاسیک دین
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2024-09-22)مسئله دین نزد پدیدارشناسان کلاسیک دین ماهیتی منحصر به فرد، متمایز و مجزا دارد که هرگز قابل تحویل به امری تاریخی اجتماعی و سیاسی نیست و باید در جایگاه و ارزش خودش یعنی دارای ذات دینی، مقدس و فرا تجربی در نظر گرفته شود. روش ...
-
تحلیل و ارزیابی تقریر ملا علی نوری از توحید وجودی بر اساس تضایف علیت و معلولیت
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2024-09-22)چکیدهبر اساس نظریه توحید وجودی، حقیقت وجود منحصر در حقّ تعالی است و ماسوای او، مظاهر و تجلیات همان وجود واحد الهی اند. اگرچه پیش از صدرالمتالهین، برخی عارفان و فلاسفه در پی تقربر برهان برای توحید وجودی بوده‌اند، ولی ...
-
تحلیل انتقادی تأثیر آرای فضل الرحمن و محی الدین عربی بر اندیشه هرمونتیکی سعدیه شیخ در آیات مربوط به زنان
(دانشگاه سیستان و بلوچستان, 2024-09-22)تحولات سیاسی و اجتماعی اوایل قرن بیستم باعث شکل‌گیری جریان‌های فمینیستی میان مسلمانان شد. سعدیه شیخ، یکی از شخصیت‌های فمینیسم اسلامی است که در حوزه مطالعات اسلامی ، به تألیف و پژوهش پرداخته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی – ...
