مرور علم زبان بر اساس تاریخ انتشار
در حال نمایش موارد 1 - 20 از 180
-
ارزیابی رشد زبان استعاری در کودکان فارسی‌زبان: بررسی مقایسه‌ای
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-02-20)در پژوهش حاضر، روند رشدی درک استعاره در کودکان فارسی‌زبان از سه گروه سنی 6، 7 و 8 سال مورد بررسی قرارگرفت. در زمینۀ درک استعاره در کودکان، دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد. به‌منظور ارزیابی توانش استعاری کودکان، آزمونی دوگزینه‌ای ...
-
ارجاع، مصداق های واقعی و مصداق های گفتمانی
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-02-20)نظریۀ ارجاع مستقیم در مورد برخی مسائل معنی‌شناختی، از جمله مسئلۀ ارجاع به لاوجود و مسئلۀ جایگزینی اسامی خاص هم‌مرجع در جمله‌های نگرش گزاره‌ای با مشکل مواجه می‌شود؛ زیرا تنها چیزی که در این نظریه معنی یک عبارت را تشکیل ...
-
کدام معنی؟
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-02-20)در نوشتۀ حاضر به‌دنبال طرح مسألهای هستم که سالهاست مرا درگیر خود کرده و هنوز در هیچ مقاله یا کتابی ندیدهام که کسی به آن پرداخته باشد. مسأله بر سر این است که اگر قرار باشد، مطالعۀ «معنی» پیچیدهترین بخش زبانشناسی را به ...
-
نحو کودک؛ نحو تمام‌عیار شواهدی از روند فراگیری بخش مقوله ای و ساخت اطلاع زبان فارسی
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-02-20)دربارة ماهیت دستور جهانشمول در بدو تولّد، دو دیدگاه کلی مطرح است که به دیدگاه واژگانگرا و دیدگاه درخت کامل معروفاند. طرفداران دیدگاه واژگانگرا، دستور جهانشمول را ناقص و بلوغ را عامل اصلی تکوین آن میدانند. اما پیروان ...
-
تأثیر تکیة واژگانی بر ویژگی‌های کیفی واکه‌های ساده زبان فارسی
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-02-20)در برخی زبان‌ها کیفیت واکه در هجای بی‌تکیه تغییر می‌کند. در آواشناسی فیزیکی، این ویژگی یعنی عدم حصول ویژگی‌های کیفی ایده‌آل واکه در شرایطی خاص و گرایش واکه‌ها به سمت مرکز فضای واکه‌ای را، کاهش واکه‌ای می‌نامند. تحقیقات ...
-
تحلیل معنایی واژگان زبان فارسی بر مبنای رویکرد معنی‌شناسی قالب‌بنیاد
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-05-22)معنی‌شناسی قالب‌بنیاد نخستین بار از سوی چارلز فیلمور و پس از طرح مفهوم «قالب» از سوی او (1977الف، 1977ب، 1985، 1987) به‌مثابۀ نگرشی در چهارچوب معنی‌شناسی شناختی مطرح شد. فیلمور در این رویکرد واژگانی، اصطلاح «قالب» را ...
-
تکواژ صفر
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-05-22)در صرف تکواژبنیاد، تکواژ صفر به تکواژی گفته می‌شود که بار معنایی دارد، اما هیچ‌گونه تظاهر صوری ندارد؛ یعنی نه صورت آوایی دارد و نه صورت نوشتاری؛ به‌عنوان نمونه، کلمة «رفت» در زبان فارسی، فعل گذشتة ...
-
غلت‌سازی در گویش کلهری
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-05-22)در این مقاله تلاش بر آن است تا با استفاده از نظریۀ بهینگی با رویکردی هم‌زمانی به تحلیل و توصیف فرایند غلت‌سازی در زبان کردی (گویش کلهری) پرداخته شود. در این مقاله نشان داده می‌شود که محدودیت [REL-const] ...
-
بررسی هم‌معنایی گزاره‌ای، توصیفی و نسبی میان فعل‌های سادة فارسی و متناظرهای معناییِ مرکّب آنها
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-05-22)پژوهش حاضر تحقیقی معنی‌شناختی است که به منظور بررسیِ معناییِ فعل‌های سادة زبان فارسی و متناظرهای مرکبِ معنایی آنها صورت گرفته است. در این بررسی، نخست، نگارنده طرز تلقی خود از فعل ساده و مرکب را ارائه می‌کند و پس از ...
-
فعل‌های چندپارۀ زبان فارسی
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-05-22)در رده‌شناسی ساخت‌واژی، زبان‌ها بر اساس نحوۀ انتقال رابطه‌های دستوری چون زمان، نمود، جنس و مانند آن به سه گروه زبان‌های تصریفی، پیوندی و تحلیلی تقسیم شده‌اند. بر این اساس در بحث فعل، ویژگی‌های دستوری شخص و شمار، زمان، ...
-
بررسی راهبردهای درک خواندن در دانش‌آموزان شنوا و ناشنوای
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-05-22)تحقیقات پیشین نشان داده‌اند که افراد ناشنوا، در مقایسه با افراد شنوا، در پردازش نحوی ضعیف‌تر عمل می‌کنند؛ از این رو، انتظار می‌رود که آنان جهت جبران این نقص از دانش پیشین خود استفاده کنند. هدف این ...
-
اثرات شفافیت و تیرگی خط فارسی بر مهارت‌های نوشتن کودکان طبیعی و خوانش‌پریش از طریق آزمون‌های آگاهی واج‌شناختی و املای واژه‌ها
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-05-22)آگاهی واجی عبارت است از مهارت کودک در تشخیص و تغییر اجزای گفتار که توسط سیستم نوشتاری بازنمایی می‌شود وعاملی مهم در یادگیری نوشتن به شمار می‌آید. شفافیت خط نیز به معنای میزان ...
-
نقد و معرفی کتاب راهنمای کتیبه‌های ایرانی میانه (پهلوی‌ـ‌پارتی)
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-05-22)
-
ارزیابی محتوایی کتاب‌های زبان فارسی (درس‌های پایه و پایتخت ایران)در چارچوب طبقه‌بندی تجدیدنظرشدۀ بلوم
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-09-23)کتاب درسی مهم‌ترین و رایج‌ترین منبع آموزشی در نظام تعلیم و تربیت کشور ماست. این نظام آموزشی به‌صورت متمرکز سیاست‌گذاری و اداره می‌شود. در چنین نظام‌های آموزشی، تمام فعالیت‌های یادگیری رسمی در زمان معین، حول محور آموزش ...
-
وراثت و انگیختگی رابطه صورت و معنی در واژگان: نمونه هایی از واژه سازی زبان فارسی
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-09-23)مفهوم وراثت پیش فرض یکی از مفاهیم اساسی مورد استفاده در رویکردهای شبکه ای است که دانش زبانی را متشکل از گره های ساختی در سطوح مختلف انتزاع و روابط سلسله مراتبی بین آنها در نظر می گیرند. بر اساس این ساز و کار مشخصات مربوط ...
-
نقد زبان‌شناختی کتاب زبان فارسی مقطع متوسطه و مسائل آموزشی آن
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-09-23)کتاب زبان فارسی که به‌عنوان درس کسب مهارت‌های زبانی در برنامۀ درسی دانش‌آموزان مقطع متوسطه گنجانده شده، حاوی مطالب و محتویات فراوان آموزشی، نگارشی و دستوری است. این کتاب از نظر محققان این مقاله دارای نقایص و کاستی‌هایی ...
-
پارامتر جایگاه هسته در زبان فارسی: رویکرد نظریۀ بهینگی
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-09-23)هدف از مقالۀ حاضر بررسی مسئلۀ جایگاه هسته در گروه‌های نحوی زبان فارسی در چارچوب نظریۀ بهینگی است. با استفاده از محدودیت‌های هم‌ترازی نحوی پیشنهادی گریمشاو (2002)، که در این مقاله به صورت Align-Left/Right(X, ...
-
وراثت و انگیختگی رابطه صورت و معنی در واژگان: نمونه‌هایی از واژه‌سازی زبان فارسی
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-09-23)مفهوم وراثتِ پیش‌فرض از مفاهیم اساسی مورد استفاده در رویکردهای شبکه‌ای است که دانش زبانی را متشکل از گره‌های ساختی در سطوح مختلف انتزاع و روابط سلسله‌مراتبی بین آنها در نظر می‌گیرد. بر اساس این سازوکار، مشخصات مربوط ...
-
نخستین پیکرۀ نقش‌های معنایی زبان فارسی
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-09-23)نخستین پیکرۀ نقش‌های معنایی زبان فارسی که حدود 30.000 جمله از زبان فارسی معاصررا شامل می‌شود، به صورت دستی برچسب‌گذاری شده‌است. این پیکره بر اساس مفهوم نقش‌هایمعنایی فیلمور، لایه‌ای از اطلاعات ...
-
بررسی تغییرات معنایی و کاربردی وام‌واژه‌های زبان فرانسه در فارسی
(دانشگاه علامه طباطباییAllameh Tabataba’i University, 2014-09-23)در زبان فارسی، مانند هر زبان دیگر، واژه‌هایی یافت می‌شوند که از زبان‌های مختلف به امانت گرفته شده‌اند. به این کلمات اصطلاحاً واژه‌های «قرضی»، «دخیل» یا «وام‌واژه» می‌گویند. در طول زمان و در پی رویدادهایی تاریخی، واژه‌هایی ...
