چگونگی نگارش و حرکت گذاری عربی در آموزش زبان فارسی

Abstract

یکی از مشکلات و چالش‏های پیش روی زبان آموزان در زبان فارسی، نگارش کلمه‏ها و عبارت‏های عربی در نوشته‏ها و متون فارسی است. این موضوع به دو گونه میان ما نمود پیدا می‏کند: الف- کلمه‏های عربی دخیل ب- کلمه‏ها و عبارت‏های عربی مانند آیه‏های قرآن کریم، حدیث‏های پیامبر(ص)، سخنان امامان (ع) و بزرگان دین، نوشته‏های به نثر و شعر. البته هدف پژوهشگر در این مقاله نوع دوم است زیرا به نظر می‏رسد برخی اصحاب فرهنگ و هنر نتوانسته‏اند کلمه یا متن عربی نوع دوم را در زبان فارسی درست بنویسند و یا صحیح حرکت‏گذاری کنند. نمونۀ پرکاربرد آن عبارت «إن شاء الله» است که به نادرستی «إنشا الله» نوشته می‏شود. بنا بر این، نگارنده در این مقاله، بنا دارد با آوردن نمونه‏ها و مثال‏های فراوان، درست‏نویسی کلمه‏ها و حرکت‏گذاری روشمند و استاندارد متون عربی را به زبان‏آموزان فارسی آموزش دهد. البته در آغاز به بیان چارچوب و قواعد درست آنها خواهد پرداخت. سپس مهم‏ترین اِشکال‏ها و ایرادهای نگارشی، از جمله همزه نویسی، نگارش الف و تاء و ... و حرکت‏گذاری رایج در نوشتارهای مجازی و حقیقی را نیز به چالش می‏کشاند. باید بپذیریم ناتوانی در این موضوع، پیامدهای سنگینی برای زبان مقصد در پی داشته و دارد. در این نوشتار به روشنی نشان داده خواهد شد هر کس که نتواند متون عربی را روشمند حرکت‏گذاری کند و درست بنویسد، بی‏تردید نخواهد توانست آنها را نیز درست و روان بخواند و بفهمد. نتیجۀ این گفتار آن است که راه‏کارهای درست نویسی و صحیح حرکت‏گذاری متون عربی، عبارتند از آموزش، روشمندکردن و رهایی از روش اشتباه گذشتگانی که طی قرون پیاپی به طور عمده از سوی کاتبان، منشیان و دبیران، پیش روی ما گذارده شده است.