تبیین چارچوب مفهومی اهداف دوره‌های تحصیلی از منظر اسناد تحولی

Abstract

پژوهش حاضر با هدف تبیین چارچوب مفهومی اهداف دوره‌های تحصیلی از منظر اسناد تحولی انجام شده است. از نظر نوع در دستة پژوهش‌های کاربردی قرار دارد و روش آن پژوهش فلسفی از نوع اول (تفسیر مفهوم) است. این پژوهش به دنبال پاسخ‌گویی به این پرسش است که از منظر اسناد تحولی، صورت‌بندی اهداف از چه چارچوب مفهومی تبعیت می‌کند؟ و این چارچوب چگونه در صورت‌بندی اهداف ساحت علم و فناوری به کار گرفته شده است؟ برای بررسی اسناد تحولی نیز از روش تحلیل متن (تحلیل اسنادی) به شیوة استقرایی استفاده شد. یافته‌های حاصل از تحلیل اسناد تحولی نشان می‌دهد، چارچوب مفهومی اهداف دوره‌های تحصیلی تابع رویکرد کل‌نگر است و از این ظرفیت برخوردار است که به‌صورت تلفیقی (پیوند میان ساحت‌های تربیت) و در حرکتی دایره‌وار و توسعه‌یابنده در دوره‌های تحصیلی حرکت کند. در این جهت‌گیری، ابعاد شناختی، غیرشناختی و قلمروهای معرفتی (ساحت‌های تربیت) در صورت‌بندی اهداف یکپارچه می‌شوند و این امکان را به وجود می‌آورند که توانایی‌ها و صفاتی که به‌تدریج و در فرایند تربیت کسب می‌شوند، به‌صورت لایه‌ای متراکم شوند و در قالب هویت شخصی منعکس گردند. بررسی اهداف ساحت علم و فناوری بر اساس چارچوب مفهومی موردنظر نشان داد که سه بعد غیرشناختی، شناختی و قلمرو معرفتی در صورت‌بندی اهداف موردتوجه قرار گرفته است و از این نظر چارچوب مفهومی از قابلیت به‌کارگیری در عرصة عمل برخوردار است.