نقد تصحیح کتاب کلیات نظام قاری (به تصحیح رحیم طاهر)
دریافت مدرک
FullText
اندازه فایل:
680.6کیلوبایتنوع فايل (MIME):
PDFنوع مدرک
Textمقاله علمی
زبان مدرک
فارسیچکیده
محمود بن امیر احمد نظام قاری از نقیضه‌سرایان دورة تیموری است. قاری به تقلید از دیوان اطعمه کتابی به نظم و نثر فراهم آورد که مبنای آن البسه بود. دربارة قاری اطلاع بسیاری در دست نیست. اصلی‌ترین منبع برای شناخت قاری کتاب اوست؛ از‌این‌رو گام نخست در شناخت او فراهم‌آوردن متنی تصحیح‌شده از این اثر است. تصحیح این کتاب با دشواری‌هایی روبروست؛ نبودن نسخه‌ای تصحیح‌شده از آن و واژه‌ها و ترکیب‌های پیچیده و ناآشنا از این جمله است. نخستین‌بار میرزا حبیب و سپس رحیم طاهر کتاب قاری را تصحیح کردند. تصحیح میرزا حبیب افزون‌بر امتیاز مقدم‌بودن، با وجود دشواری‌های کار تصحیح در روزگار او، تصحیح دقیقی است. متن تصحیح‌شدة طاهر نویافته‌هایی دارد که بر ارزش این تصحیح می‌افزاید؛ اما نادرستی و خطاهایی نیز در آن وجود دارد. در این مقاله برخی از این خطاها برپایة تحلیل‌های درون‌متنی و شگردهای فن تصحیح و نیز منابع برون‌متنی تصحیح می‌شود. نویسندة این جستار برخی از دشواری‌های متن را با تحلیل‌های درون‌متنی گشوده است و برپایة آن به یافته‌هایی دربارة قاری، زندگی و جایگاه ادبی او در روزگار خود، اطلاعات جامعه‌شناسی، مردم‌شناسی و تازه‌های زبانی در آن عصر دست یافت؛ نگارنده همچنین برخی از ممدوحان قاری و اعلام انسانی و جغرافیایی را برپایة منابع برون‌متنی و استفاده از فرهنگ‌های عمومی و تخصصی فارسی، عربی و ترکی، منابع حدیثی و نیز جست‌وجو در تذکره‌ها، سفرنامه‌ها، منابع تاریخی، متون جغرافیایی شناسایی کرد. افزون‌بر این، شماری از اصطلاحات ناشناختة حوزة البسه (بَتّ، بُرُنجُک، صوف مربّع، صوف قُبرُسی، داریه، فرّاء، قَرساق، کلاه شلغمی و مُشَرَّف) با کمک این منابع به‌طور گسترده شرح شد. آشنایی با این اعلام و اصطلاحات، برخی از ابهامات متن و دشواری‌های آن را از بین برد.
کلید واژگان
نقد تصحیحنظام قاری
البسه
رحیم طاهر
نقد و شرح متون ادب فارسی
شماره نشریه
2تاریخ نشر
2018-06-221397-04-01
ناشر
معاونت پ‍‍ژوهش وفناوری دانشگاه اصفهانUniversity of Isfahan
سازمان پدید آورنده
استادیار گروه تصحیح متون، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تهران، ایرانشاپا
2008-54862476-3268
