تبیین مفهوم برنامه درسی خانواده محور

Abstract

یکی از راهبردهای مطلوب برای تحقق اهداف نظام­های تعلیم و تربیت، مشارکت بین خانه و مدرسه است. زمینه­ساز این مشارکت، می­تواند برنامه درسی خانواده‌محور و تکوین و تعالی پیوسته هویت دانش­آموزان در ابعاد فردی، خانوادگی و اجتماعی باشد. پژوهش حاضر با هدف تبیین مفهوم­ برنامه درسی خانواده‌محور انجام گرفته است. داده­ها با استفاده از فن مصاحبه نیمه­ساختارمند با صاحب‌نظران برنامه درسی که به صورت هدفمند با 15 نفر از آنها که آشنا با خانواده و مدرسه بودند گردآوری شده و با روش نظریه داده بنیاد با رویکرد نظام­مند اشتراوس و کوربین (2007)، تحلیل و مقوله­بندی شده است. بر اساس نتایج پژوهش،3 مقوله اصلی(خانواده­مدار بودن، پنهان و حمایت­گری تحصیلی) و 9 زیر مقوله (نقش اثرگذار خانواده در تعلیم و تربیت؛ کانونی بودن عنصر خانواده در فرایند برنامه­ریزی درسی، اختصاصی و منعطف بودن سرویس ارائه شده به فرزندان، همکاری و ارتباط دو جانبه، پذیرش انتخاب­های خانواده­ها، پنهان، غیررسمی، ارتقا و پیشبرد حمایت­های محیطی و ارتقا و پیشبرد حمایت­های­ آموزشی از خانواده­ها) برای مفهوم برنامه درسی خانواده­محور ارائه شد. بر اساس یافته­ها می­توان استنباط کرد، برنامه درسی خانواده­محور، مجموعه­ای از عملکردهای پنهان و غیررسمی والدین در رابطه با فعالیت­های آموزشی و تربیتی فرزندان در محیط خانه است که نقش سازنده­ای در توانمندسازی والدین و مشارکت بیشتر خانه و مدرسه داشته و در نهایت منجر به پیشرفت تحصیلی فرزندان می­شود.