ساختمان دستوری گروه اسمی در نوشتار فارسی‌آموزان عرب سطح فرامیانی (تحلیلی بر پایه نظریه عمومی زبان)

Abstract

گروه‌های اسمی در زبان فارسی به دلیل تعداد و نوع وابسته‌هایی که پیش و پس از هسته گروه اسمی می‌گیرند، از اهمیت شایانی برخوردارند. شناسایی و بررسی گروه اسمی در نوشته‌های عرب زبانان از جنبه‌های مختلف کمک قابل توجهی به علمی‌‌تر شدن فرایند آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان‌ می‌کند. هدف از این پژوهش درواقع برداشتن گامی برای آشنایی بیشتر با ویژگی‌های دستوری نوشتار فارسی‌آموزان‌ می‌باشد. پرسش‌ اصلی این تحقیق، چگونگی ساختمان دستوری گروه‌های اسمی و تعیین پرکاربردترین و کم‌کاربردترین وابسته‌های گروه اسمی در نوشتار فارسی‌آموزان عرب در سطح فرامیانی است. تحقیق با استفاده از پیکرۀ زبانی برگرفته از 32 آزمون نگارش پایان دورۀ تکمیلی فارسی‌آموزان عرب مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) بر پایه کتاب توصیف ساختمان زبان فارسی باطنی انجام گرفته است. یافته‌های پژوهش فرضیۀ مربوط به پرسش نخست مبنی بر بیشتر بودن گروه‌های اسمی بدون وابسته و نیز فرضیۀ دوم پژوهش مبنی بر ‌این که در گروه‌های اسمی تک وابسته، وابسته‌های پیرو «اسم»، «صفت» و وابستۀ پیشرو «اشاری‌» بیشترین فراوانی را دارند، تایید نمود با این توضیح که وابستۀ پیرو «گروه اسمی» نیز تقریباً به اندازۀ وابستۀ پیرو «صفت» فراوانی داشته‌‌است. نکته دیگر کاربرد قابل توجه گروه‌ اسمی و گروه حرف اضافه‌ای به عنوان وابستۀ هسته گروه اسمی است. به نظر می‌رسد استفاده از سازه‌هایی همچون گروه اسمی، گروه حرف اضافه‌ای و بند موصولی در درون ساختمان گروه اسمی می‌تواند به عنوان یکی از نشانه‌های پیشرفت سطح زبانی تلقی شود.