کهنترین مکتوب تاریخدار فارسی: دستنوشتی فارسی از احمد بن ابیالقاسم خَیقانی در پایان قرآنی از قرن سوم
(ندگان)پدیدآور
کریمینیا, مرتضینوع مدرک
Textمقاله علمی پژوهشی
زبان مدرک
فارسیچکیده
کهنترین دستنویس فارسی که تا کنون شناخته شده، نسخهای از کتاب الابنیة عن حقایق الأدویة متعلق به سال 447 هجری است؛ اما در میان نسخههای قرآنی قدیمتر، گاه یادداشتهایی میتوان یافت که اطلاعات ما را در خصوص فارسینویسی ایرانیان به زمانی بسیار قدیمتر میبرد. یکی از این اسناد، مجموعه یادداشتهای خَیقانی یا خایقانی (از اهالی طوس خراسان) به فارسی در تاریخ 292 هجری است که وی به هنگام تصحیح قرآنی سیپاره (جزء) در پایان هر یک از این اجزاء نوشته است. مقالۀ حاضر به معرفی پنج جزء کشفشده از این قرآن در دو کتابخانۀ چستربیتی و کتابخانۀ ملی اسرائیل و برگنوشتههایی پراکنده از آن در موزههای مختلف جهان، و نیز به بررسی جوانب مختلف تاریخی و ادبی در نوشتههای فارسی خَیقانی میپردازد و در پایان به دیگر نمونه یادداشتهای کهن فارسی در نسخههای قرآنی اشاره میکند.
کلید واژگان
خط فارسیکهنترین دستنویس فارسی
احمد بن ابی القاسم خَیقانی
قرآن خَیقانی
کتابت قرآن
نسخۀ CBL Is 1417
شماره نشریه
61تاریخ نشر
2018-02-201396-12-01




