بررسی بینامتنیت در نوشتار فارسی آموزان خارجی بر مبنای نظریه ژنت (مطالعه موردی در مؤسسه دهخدا)

Abstract

در مطالعـه حاضـر بـه بررسـی شـاخص های بینامتنیـت ژنتـی در نوشـتار فارسـی آموزان خارجی پرداختـه شـده اسـت. ایـن شـاخص ها تحـت سـه عنـوان بینامتنیـت صریـح، غیرصریـح و ضمنی آمده انــد. داده هــای گــروه آزمایــش در ایــن پژوهــش از میــان 20 برگــۀ انشــای فارســی آموزان موسسـه دهخـدا جمـع آوری شـده اسـت. شـرکت کنندگان در ایـن پژوهـش در دو گـروه آزمایش و کنتــرل دســته بندی شــده اند. آزمودنی هــای گــروه آزمایــش بیســت نفــر از فارســی آموزان در سـطح فـوق میانـی بودنـد و افـراد گـروه کنتـرل، دو نفـر فارسـی آموز سـطح فـوق میانـی ایـن موسسـه بودنـد کـه بـه طـور تصادفـی انتخـاب شـدند. نتایـج حاصـل از بررسـی ایـن داده هـا نشـانگر اسـتفاده از شـاخص بینامتنیـت صریـح و بـه میـزان کـم در نوشـتار ایـن فارسـی آموزان بـوده اسـت. در بررسـی ایـن داده هـا بـه دنبـال یافتـن شـاخص های بینامتنیـت ژنتـی در ارتبـاط بـا منابـع آموزشـی مهـارت خوانـدن بودیـم. تـلاش بـرای تغییـر شـیوۀ آمـوزش مهـارت خوانـدن در گـروه کنتـرل و آمـوزش کاربـردی مـواد آموزشـی در ارتبـاط بـا مهارت هـای نوشـتن و صحبـت کــردن ســبب بهبــود ایــن شــاخص و افزایــش میــزان بــه کارگیــری آن در تولیــدات نوشــتاری فارســی آموزان شــد. نتایــج حاصــل از ایــن مطالعــه نشــان داد کــه آمــوزش در گــروه کنتــرل سـبب بهبـود ارجاعـات متنـی بـه طـور خـاص و اسـتفاده از عبارت هـا و جملـات تدریـس شـده در نوشـتار فارسـی آموزان شـده اسـت. البتـه بـه دلیـل محـدود بـودن دانـش فارسـی آموزان بـه منابـع آموزشـی ارائـه شـده، شـاخص بینامتنیـت صریـح همچنـان تنهـا شـاخص بـه کار رفتـه در تولیـدات نوشـتاری ایـن فارسـی آموزان باقـی مانـد.