شناسایی مؤلفه‏ها و تحلیل محتوای برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی بر مبنای سند تحول بنیادین

Abstract

این پژوهش درصدد شناسایی مؤلفه‏ها و تحلیل محتوای برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی بر مبنای سند تحول بنیادین (مطالعه موردی برنامه درسی پایه پنجم) در سال تحصیلی 1398-1397 بوده است. روش پژوهش ترکیبی (آمیخته) بوده که در دو فاز کیفی از نوع تحلیل محتوا با نظام مقوله‏بندی استقرایی و در فاز کمی از نوع تحلیل محتوا با استفاده از مدل شانون انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش در سطح کیفی اسناد بالادستی نظام آموزش‏وپرورش ایران و در سطح کمی کتاب علوم تجربی پایه پنجم ابتدایی بود. ابزار جمع‏آوری اطلاعات، فیش‏ها و جداول محقق‌ساخته‏ای بودند که جهت ثبت و شناسایی مؤلفه‏های کتاب علوم تجربی پایه پنجم ابتدایی از آن‏ها استفاده شد. با استفاده از روش تحلیل محتوا در سطح کیفی 60 گویه و 24 مؤلفه از سند تحول بنیادین استخراج و با استفاده از مدل آنتروپی شانون در فاز کمی 47 گویه و 22 مؤلفه از کتاببرنامه درسی پایه پنجم ابتدایی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در کتاب علوم تجربی پنجم ابتدایی بیشترین ضریب اهمیت مربوط به گویه‌های نگاه علمی به مسائل و حوادث، مشارکت‏پذیری در فعالیت‏ها، آموزش اصول اولیه کارآفرینی و کمترین ضریب بهره‏گیری از محیط‏های مجازی و رسانه‏ها جهت ارتقای یادگیری، ایجادکننده فرصت‏های متنوع آموزشی برای دانش‏آموزان با نیاز ویژه، ایجاد فرصت برای راه‏اندازی و تشکیل نمایشگاه‏های علمی دست‏ساخته‏های فراگیران و توانایی کار کردن و استفاده از منابع دیجیتال بود.