رابطه برداشت‌ها از یادگیری و رویکردهای مطالعه و یادگیری در دانشجویان: یک تحلیل مدل‌سازی معادله ساختاری

Abstract

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه میان مؤلفه‌های تشکیل دهندة برداشت‏ها از یادگیری (به‌ خاطرسپاری اطلاعات، درک و فهم و استفاده از اطلاعات، تغییر شخصی و شایستگی اجتماعی، به‌عنوان متغیر‌های پیش‌بین) و رویکردهای مطالعه و یادگیری دانشجویان (رویکرد سطحی، رویکرد راهبردی و رویکرد عمیق (به‌عنوان متغیر میانجی)) انجام شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری همه دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد مشغول به تحصیل در دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال تحصیلی 96-95 بودند که 352 نفر به‌عنوان نمونه پژوهش با روش تصادفی طبقه‌ای نسبتی از میان آن‌ها انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه برداشت‏های یادگیری (اقتباس از پوردی و هاتی، 2002) و پرسشنامه رویکردهای یادگیری و مهارت‌های مطالعه دانشجویان (اقتباس از تیت و همکاران، 1998) بود. به‌منظور تحلیل داده‌ها، از مدل‌سازی معادله ساختاری در نرم‌افزار Lisrel v8.8 استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که مدل مفروض پژوهش به‌خوبی با داده‌ها تطبیق دارد. بر اساس نتایج حاصل، اثر مستقیم متغیر درک و فهم و استفاده از اطلاعات بر دو متغیر رویکرد سطحی و رویکرد عمیق در یادگیری و همچنین اثر مستقیم شایستگی اجتماعی بر اتخاذ رویکرد عمیق در یادگیری، مثبت و معنادار بود. همچنین، اثر غیرمستقیم درک، فهم و استفاده از اطلاعات بر رویکرد راهبردی با میانجی‏ رویکرد عمیق، مثبت و معنادار بود. علاوه بر این، رویکرد عمیق نقش میانجی معناداری میان یادگیری به‌عنوان تغییر شخصی و رویکرد راهبردی و همچنین میان یادگیری به‌عنوان توسعه شایستگی اجتماعی و رویکرد راهبردی داشت. نتایج نشان داد اتخاذ رویکرد عمیق در یادگیری، زمینه بهتری را برای در پیش گرفتن رویکرد راهبردی توسط دانشجویان فراهم می‌کند. اتخاذ این رویکرد نه‌تنها تأثیرات خود در یادگیری را برای دانشجو در پی دارد، بلکه می‌تواند زمینه و شرایط را برای اتخاذ رویکرد راهبردی که از مهم‌ترین رویکردهای یادگیری در میان فراگیران است را در میان دانشجویان فراهم آورد.