دوسویگی مصرف و آبرو : کاوشی زمینه‌مند در رفتار مصرف‌گرایانه‏ زنان در مهمانی‌ها

Abstract

افراد برای کسب منزلت به رقابت می‌پردازند و مکانیزم‌هایی همانند مصرف کالاها و نمادهای خاص در کنار ثروت قرار می‌گیرند تا آن را نشان دهند. در چنین ساختاری، چشم‌و‌همچشمی در فضای فرهنگی پررنگ می‌شود. در این میان، مهمانی‌ها، عرصه‌های مصرف متظاهرانه برای کسب هویت و کسب تفاخر اجتماعی هستند. این پژوهش، کاوشی زمینه‌مند درباره چگونگی شکل‌گیری مصرف و چشم‌و‌همچشمی در مهمانی‌های شهر مشهد است. در قالب رویکرد کیفی و با استفاده از نظریۀ زمینه‌ای، تعدادی از زنان متاهل طبقه متوسط و متوسط رو به بالای شهر مشهد با استفاده از مصاحبه‌های عمیق و نمونه‌گیری هدفمند و نظری، مورد مصاحبه قرار گرفتند و تحلیل داده‌ها به شیوۀ کدگذاری باز و محوری و گزینشی انجام شد. یافته‌های تحقیق شامل 18 مقوله اصلی و یک مقوله هسته تحت عنوان دوسویگی مصرف و آبرو شد. همچنین جداول مفهومی، مدل پارادایمی و طرح‌واره نظری پژوهش ارائه شد. نتایج نشان داد زنان در مهمانی‌ها که عرصه‌هایی زنانه است به دنبال بازنمایی هویت‌های مغفول‌شان هستند. در این راستا به دیگرانی هنجارساز وابسته‌اند. در جریان این دیالکتیک وابستگی زنان هویت‌‌های مغفول خود را بازیابی می‌کنند و مهمانی‌ها به فرایندهایی ادامه‌دار تبدیل می‌شوند.