پیامدهای اقتصادی نقطۀ اوج نفت

Abstract

(صحت مطالب مقاله بر عهده نویسنده است و بیانگر دیدگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست) چنانچه این فرض پذیرفته شود که تولید جهانی نفت در نقطۀ اوج خود می‌باشد، آنگاه با استفاده از روش تحلیل سناریو، اثرات اقتصادی ناشی از کمبود احتمالی عرضه و افزایش قیمت نفت در اقتصادهای بزرگ جهان از جمله آمریکا، آلمان، ژاپن، چین، روسیه یا کشورهای عضو اوپک طی دهۀ آینده قابل ارزیابی است. [در این مقاله سه سناریو مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. سناریوی پایه در چارچوب سناریوی «سیاست جدید» برگرفته از گزارش آژانس بین المللی انرژی قرار دارد]؛ در سناریوی دوم عدمِ کشش قیمت و کمبود عرضه، منجر به افزایش شدید قیمت نفت می شود و طبعاً بر تولید ناخالص داخلی کشورهای مورد بررسی تأثیراتی خواهد داشت. این تحولات با اثرات ناشی از بحران مالی جهانی در سال‌های 2008 و 2009 قابل مقایسه خواهد بود. در این سناریو کشورهای صادرکنندۀ نفت از افزایش قیمت نفت بهره‌مند می‌شوند، حال آن که تأثیر این موضوع بر کشورهای واردکنندۀ نفت منفی خواهد بود. در سناریوی سوم، اثرات کمبود نفت به میزان قابل توجهی کمتر از سناریوی دوم است، در این سناریو اقداماتی نظیر افزایش بهره‌وری انرژی و جایگزینی منابع انرژی تجدید‌پذیر، وابستگی کشورها به واردات نفت و در نتیجه آسیب‌پذیری آنها نسبت به شوکهای قیمت نفت در بازار جهانی را کاهش می‌دهد.