تطور بازنمایی ویژگی های کارآفرین در سریال های تلویزیونی

Abstract

حرکت به سمت توسعه در همة ابعاد آن بدون شکل‌گیری زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی آن میسر نیست. در این حرکت، بخش زیادی از موفقیت جامعه در دستیابی به توسعه به تصویری بستگی دارد که رسانه‌ها از نقش کلیدی «کارآفرین» در مسیر توسعه برمی‌سازند، زیرا ایده‌های کارآفرینانه با وساطت تلویزیون شانس بیشتری برای دیده‌شدن توسط عموم و تبدیل‌شدن به بخشی از فرهنگ عمومی و کسب‌وکار دارند. این پژوهش به‌دنبال شناسایی تصویری است که سریال‌های تلویزیونی در دوران پس از جنگ تحمیلی از مفهوم کارآفرینی بازنمایی کرده‌اند. به‌این‌منظور، از میان تمام سریال‌های تولید و پخش‌شده در 24 سال اخیر (1368- 1393) در تلویزیون ایران، چهار سریال حاوی مضامین کارآفرینانه (مزرعة آفتابگردان، پیله‌های پرواز، راه بی‌پایان و عصر پاییزی) شناسایی شدند و با روش تحلیل روایت بررسی شدند. در سریال‌های تلویزیونی، کارآفرین با ویژگی‌هایی چون ریسک‌پذیری، خوداتکایی، تخیل قوی، پشتکار، دقت، خلاقیت، اعتمادبه‌نفس و دارای تحصیلات دانشگاهی توصیف می‌شوند. همچنین، یافته‌ها نشان می‌دهد بازنمایی کارآفرینی در طول زمان دچار تغییر شده است؛ کارآفرینی از ایده‌های بسیار بلندپروازانه و طرح‌های چندمنظورة کلان به خلاقیت‌های کوچک و طرح‌های خردمقیاس تغییر کرده است. عرصة مناسب کارآفرینی نیز در این سریال‌ها از کشاورزی به صنعت تغییر یافته است.