تبیین نسبت «بافت محورانه» میان زیبایی‌شناسی و اخلاق در گرافیک تجاری

Abstract

شرح و تبیین رابطه میان هنر و اخلاق، از دیرباز سهم عمده‌ای در پیکره تفکر فلسفی داشته است. با مطالعه‌ای بر گونه‌شناسی این نظریات، می‌توان روابط میان هنر و اخلاق را در دو ساحت «اصالت اخلاق» و «خودآیینی هنر» طبقه‌بندی کرد. قائلان به نظریه اصالت اخلاقی، بر مبنای اصول اخلاقی، به قضاوت آثار هنری می‌پردازند؛ حال آن‌که مدعای حامیان خودآیینی، جدایی مرزهای زیبایی‌شناسی از اخلاق است. <br /> در گرافیک تجاری که از اقتضائات جامعه امروزی و هنر آن به شمار می‌آید، امروزه با کمترین تبلیغی مواجه هستیم که به بازنمایی عینی ویژگی‌های کالا یا خدمات بپردازد؛ شمار کثیری از تبلیغات تجاری، به مدد استفاده از عناصر تخیلی در بیان و تکنیک‌های تصویری، به «بازنمایی کاذب» ویژگی‌هایی از محصول می‌پردازند که مطابق خصوصیات ماهوی کالا و خدمات نیست؛ با اتخاذ رویکردی اخلاقی به مسئله حاضر، عدم صدق یادشده در تبلیغات تجاری، از مصادیق قبح اخلاقی است، اما از سوی دیگر، نمایش ویژگی و خصوصیات عینی محصول، ساحت خلاقانه اثر را مخدوش خواهد کرد. پژوهش حاضر با بهره‌گیری از روش توصیفی و ابزار جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای، به بازخوانی نظریه‌های هنر و اخلاق پرداخته و کاربست دیدگاه بافت محوری «بریس‌گات» را در صورت‌بندی تناقض یادشده میان وظیفه اخلاقی و وجه زیبایی‌شناختی در تبلیغات، نشان می‌دهد.