بررسی اقتدار پلیس بر اساس دیدگاه کارکنان نیروی انتظامی و نخبگان دانشگاهی

Abstract

نیروی انتظامی زمانی مقتدر است که، به مثابه اصلی‌ترین نهاد مسئول ایجاد نظم و امنیت در جامعه، بتواند بدون توسل به ابزارهای قدرت فیزیکی اعمال حاکمیت نماید. اقتدار پلیس عبارت است از سلطة اطلاعاتی و روانی بر مجرمان و محیط‌های جرم‌خیز، به گونه‌ای که مجرمان همیشه حضور پلیس را احساس کنند و چنین احساسی به مانع مهمی در اعمال مجرمانه تبدیل گردد. در این پژوهش به دنبال پاسخ‌گویی به این سؤال هستیم که «میزان و نوع اقتدار پلیس از دیدگاه نخبگان دانشگاهی و کارکنان نیروی انتظامی چقدر است؟». برای این منظور، ابعاد پنج‌گانة اقتدار فرهمند، سنتی، قانونمند، زورمندانه و نخبگان ارزیابی شد. این پژوهش بر اساس روش توصیفی پیمایشی با استفاده از پرسش‌نامة محقق‌ساخته، که اعتبار و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفته بود، صورت گرفت. جامعة آماری تحقیق دو گروه نخبگان و کارکنان نیروی انتظامی در تهران بزرگ بودند؛ در گروه نمونة نخبگان 64 نفر به صورت تصادفی از بین استادان دانشگاه‌های مستقر در تهران و به طور خاص استادان دانشگاه‌های علوم انتظامی و امام حسین (علیه‌السلام) و مدیران و دانشجویان دکترای دانشگاه عالی دفاع ملی و در گروه نمونة کارکنان نیروی انتظامی 388 نفر به صورت تصادفی از بین کارکنان شاغل در کلانتری، مناطق راهنمایی و رانندگی و پلیس آگاهی در تهران بزرگ انتخاب شدند و از آنان تحقیق به عمل آمد. نتایج تحقیق نشان داد که شاخص‌های اقتدار قانونمند (73)، سنتی (69)، فرهمند (67)، نخبگان (64) و زورمندانه (53) به ترتیب دارای بیشترین نمره است.