شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر بی‌نظمی ترافیکی در بزرگراه‌ها

Abstract

حمل‌ونقل به‌عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار بر رونق اقتصادی، از طریق جابه‌جایی بار و مسافر، زمینه‌های امکان دسترسی به رفاه و تسهیلات ملی را افزایش می‌دهد. مطالعه بخش حمل‌ونقل به‌عنوان پیش‌نیاز و زیربنای توسعه، دارای نقش اساسی و کارآمد در باروری امکانات و استعدادهای بالقوه جوامع بوده و موجب برقراری تقویت هرچه سریع‌تر و گسترده‌تر بخش‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورها می‌شود. ازسوی دیگر گسترش تسهیلات و زیرساخت‌های حمل‌ونقل علی‌رغم ایجاد مزایای بسیار برای شهروندان به‌عنوان یکی از عوامل افزایش روزافزون تصادفات نیز محسوب می‌شود. در سال‌های اخیر، دست‌اندرکاران حوزه حمل‌ونقل، تلاش کرده‌اند تا با استفاده از روش‌های مدیریت ترافیک، وضعیت ترافیک و ایمنی را بهبود بخشند. در این میان، بی‌نظمی ترافیک به‌عنوان یکی از معضلات اساسی رفتار ترافیکی در شبکه معابر و به‌خصوص بزرگراه‌ها و آزادراه‌ها تبدیل شده است که درصورت شناسایی عوامل آن و با استفاده از راه‌کارهای نوین، می‌توان تا حدود زیادی آن را بهبود بخشید. از این‌رو در تحقیق جاری سعی می‌شود عوامل مؤثر بر بی‌نظمی ترافیک شناسایی و اولویت‌بندی شوند. لذا ابتدا عوامل مؤثر بر بی‌نظمی ترافیک مورد شناسایی و ارزیابی قرار گرفته است؛ سپس با به‌کارگیری روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و نرم‌افزار Expert choice میزان اولویت هر یک از عوامل تعیین شده است. برای این فرآیند از نظرات کارشناسی از طریق پرسش‌نامه و با جامعه هدف خبرگان و کارشناسان استفاده می‌شود. نتایج نشان می‌دهد که عوامل انسانی با 2/39 درصد در مرتبه اول، عوامل مدیریتی با 6/24 درصد در مرتبه دوم، عوامل ترافیکی با 5/20 درصد در مرتبه سوم و عوامل زیرساختی با 7/15 درصد در مرتبه چهارم قرار دارند.