تغییر برخی ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و آنتی‌اکسیدانی دو رقم لیموترش لیسبون و اورکا (Citrus limon cvs. Lisbon & Eureka) طی فرایند رسیدگی و عمرقفسه‌ای در شمال ایران

Abstract

<strong>زمینه مطالعاتی</strong>: در این آزمایش ویژگی‌های کیفی لیموهای تولیدی تحت شرایط اقلیمی شمال کشور طی زمان برداشت و عمرقفسه‌ای ارزیابی شد.<strong> هدف</strong>: این پژوهش با هدف ارزیابی ترکیبات زیست‌فعال و خواص فیزیکی‌شیمیایی ارقام لیموترش لیسبون و اورکا طی زمان‌های مختلف برداشت جهت تعیین زمان مناسب برداشت و طی عمرقفسه‌ای جهت برآورد کیفیت پس از برداشت آن‌ها انجام شد. <strong>روش کار</strong>: در این پژوهش ویژگی‌های فیزیکی‌شیمیایی و خواص زیست‌فعال لیموترش‌های لیسبون و ‌اورکا طی دو سال با نمونه‌برداری از درختان طی 25 مهر تا 25 آبان به‌فاصله زمانی هر 10 روز یک‌بار (چهار زمان) و هم‌چنین در پایان عمرقفسه‌ای ارزیابی شد. <strong>نتایج</strong>: نتایج نشان داد که به جز مقادیر مربوط به حجم میوه، سایر ویژگی‌های فیزیکی میوه طی زمان رسیدن تغییرات معنی‌داری نداشتند. فقط در لیموی اورکا بیش‌ترین وزن میوه در 5 و 25 آبان، بیش‌ترین آب از دست‌دهی در برداشت 25 مهر و آبان و افزایش درصد عصاره با برداشت دیرتر (33درصد) مشاهده شد. نسبت TSS/TA نیز هم در زمان برداشت و هم در پایان عمرقفسه‌ای متناسب با زمان برداشت افزایش یافت. درصد تفاله و شاخص فناوری میوه فقط در لیموی اورکا طی زمان‌های مختلف برداشت افزایش یافت. مقدار کروما، شاخص رنگ‌گیری پوست (CCI) و فنل‌کل طی عمرقفسه‌ای روند افزایشی نشان دادند. میزان ویتامین C در هر دو رقم در برداشت 15 آبان بالاتر بود و تا پایان عمرقفسه‌ای حفظ شد. میزان ظرفیت آنتی‌اکسیدانی پوست (در دامنه 19/50 تا 72/75 درصد) و گوشت (در دامنه 09/44 تا 92/60 درصد) لیموی لیسبون و پوست (در دامنه 14/47 تا 81/66 درصد) اورکا فقط در پایان عمرقفسه‌ای تفاوت معنی‌داری نشان دادند. <strong>نتیجه‌گیری نهایی</strong>: هر دو رقم از درصد آب مناسب (33 درصد) در زمان مصرف و ارایه به بازار برخوردار بودند که نگهداری به مدت 20 روز بعد از برداشت تاثیر مثبتی روی این شاخص دارد. بر اساس صفات فیزیکی‌شیمیایی اندازه‌گیری شده، میوه‌ لیموهای لیسبون و اورکا از 15 آبان قابلیت برداشت دارند.