به کارگیری سامانه بینی الکترونیک به منظور درجه بندی کیفی چای سیاه ایرانی

Abstract

چای یکی از محصولات استراتژیک شمال ایران به شمار می رود. چای تولید شده در کارخانجات چایسازی، تحت تاثیر عوامل مختلفی نظیر شرایط آب و هوایی در دوره رشد، خاک، زمان برداشت، و همچنین روش های فراوری و آماده سازی، دارای کیفیت های متفاوت می باشد. علاوه بر خصوصیات ظاهری، از دیگر ویژگی های مهم چای، ترکیبات شیمیایی و خصوصیات عطری آن می باشند. بررسی روش های جدید و دقیق در زمینه پایش کیفی چای، تاثیر بسزایی در پیشرفت صنایع تبدیلی در حوزه چای دارد. در این پژوهش از یک سامانه بینی الکترونیک به منظور استخراج ویژگی های مربوط به عطر چای و بکارگیری این ویژگی ها برای طبقه بندی کیفی چای سیاه استفاده شد. ویژگی های استخراج شده از یک آرایه حسگری شامل ده حسگر گازی مختلف اکسید فلزی، برای طبقه بندی پنچ گروه کیفی چای سیاه به کمک روش های کمومتریک استفاده شدند. نتایج نشان داد که بهترین عملکرد طبقه بندی توسط شبکه های عصبی مصنوعی با دقت طبقه بندی کلی 88.00% به دست آمد. روش آنالیز تشخیصی خطی و ماشین بردار پشتیبان به ترتیب دقت هایی برابر با 78.00% و86.67% را منتج شدند. همچنین براساس نتایج روش آنالیز مؤلفه های اصلی، مشخص شد که حسگرهای MQ7 بیشترین تاثیر را در جداسازی گروه های کیفی چای داشت. به طور کلی، عملکرد سامانه بینی الکترونیک در طبقه بندی کیفی چای سیاه ایرانی، مناسب بود.