تعیین ظرفیت برد ورزشی و تفرجی پهنه‌های طبیعی در راستای برنامه‌ریزی پایدار (نمونه موردی: منطقه کوهستانی درکه)

Abstract

هدف از این مطالعه، تعیین ظرفیت برد تفرجی و ورزشی منطقه کوهستانی درکه است. ظرفیت برد بیانگر حداکثر تعداد کاربرانی است که از یک منطقه ورزشی و یا تفرجی در یک زمان معین بدون ایجاد تغییر در محیط، استفاده می‌کنند. بدین منظور، با تعیین سه نوع ظرفیت برد فیزیکی، واقعی و موثر تلاش گردید تا مبنای کمی قابل اعتمادی برای تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی در راستای توسعه پایدار، در اختیار برنامه‌ریزان و طراحان این گونه فضاها قرار گیرد. در ابتدا؛ با استفاده از ثبت نقاط زمینی (GPS) و تهیه نقشه کاربری اراضی با استفاده از ابزار GIS، 153هکتار از منطقه به عنوان عرصه‌های مفید و قابل استفاده انتخاب گردید. در گام بعد، از طریق بررسی سوابق،‌ اخذ آرای کاربران و مبانی نظری تحقیق، پارامترهای مورد نیاز استخراج و محاسبه گردیدند. پنج عامل محدود کننده و یازده پارامتر زیرمجموعه آن به عنوان ضریب در محاسبه ظرفیت برد واقعی سایت مطالعاتی استفاده شدند. به منظور امتیازدهی به پارامترهای توانمندی مدیریتی سایت، پرسشنامه محقق ساخته (طیفی لیکرت) در اختیار کاربران با سابقه (384 نفر) قرار داده شد. در این میان، بیشترین امتیاز متعلق به فروشگاههای مواد غذایی (7/4) و کمترین امتیاز متعلق به سیستم امدادرسانی منطقه (1/1) بوده است. در نهایت، ظرفیت برد فیزیکی، واقعی و موثر سایت مطالعاتی به ترتیب (1224000، 137700 و 72981) نفر در روز برآورد گردید. بنابراین؛ با توجه به بالا بودن ظرفیت برد موثر سایت مطالعاتی، مدیریت منطقه باید برنامه‌ریزی را به نحوی انجام دهد تا علاوه بر استفاده از کاربری‌های موجود، تضمین بهره‌برداری پایدار نیز ایجاد شود.