بحثی درباره انتقال شکست منوچهر از افراسیاب به نوذر

Abstract

بعضی از روایت‌های شاهنامه با دیگر منابع متفاوت است. یکی از دلایل این تفاوت، تغییراتی است که در روایت‌‌های حماسی رخ می‌دهد و به بعضی از منابع می‌رسد که یک نمونه از این تغییرات، انتقال یک خویشکاری، عمل و... از شخصی به شخص دیگر است. از نمونه‌های این مقوله، انتقال شکست منوچهر از افراسیاب به دوران نوذر در شاهنامه است. این جنگ که در اغلب روایت‌های قبل، هم‌زمان و حتی بعد از فردوسی به منوچهر منسوب بوده، در شاهنامه به دوران نوذر منتقل شده است. در این مقاله سعی شده پس از بررسی روایت‌ها، اصالت آنها و علت این انتقال روشن شود. نتایج پژوهش نشانگر این است که از طرفی منوچهر در گذر زمان، چهره‌ای مینوی یافته و از طرفی، نوذر چهره‌ای منفی پیدا کرده است. بنابراین می‌بایست در آغاز، این شکست در دوران منوچهر بوده و در روایت‌های متأخر و نزدیک به عصر فردوسی به دوران نوذر منتقل شده باشد.