سودای بازی و براندازی: نگاهی به برهم‌کنشِ پارودیکِ تصویر و واژه در کتاب تصویری‌داستانیِ منم موش گرسنه/ می‌خورمت درسته

Abstract

هدف این جستار، بازنگری مفهوم و کارکرد پارودی در کتاب تصویری‌داستانی منم موش گرسنه/ می‌خورمت درسته است. با چنین نگرشی و در کنار معنای کلاسیک پارودی، امکان پارودی‌شدن متن واژگانی توسط متن تصویری و برعکس، در این اثر به‌آزمون برده‌شده؛ هم‌چنین جایگاه پارودی در تغییر ساختار قدرت نهادینه‌شده در ادبیات کودک به بحث گذاشته می‌شود.پژوهش‌گر ابتدا بر پایه‌ی روش قیاسی به بررسی شگردهای پارودی‌پردازی در کتاب یادشده با الگوبرداری از شگردهای مطرح‌شده‌ی دن هریس در فیلم‌پارودی می‌پردازد؛ سپس بر پایه‌ی بازخوانیِ رویکردهای پری نودلمن و لورن جِی. کوئیسترا پیرامونِ برهم‌کنش‌های آیرونیک و پارودیک تصویر و واژه در کتاب‌های تصویری‌داستانی و با روش استقرایی خوانشی دوباره از این کتاب ارائه می‌دهد.در این مطالعه، به پارودی در ۵ سطح اشاره می‌شود ولی تمرکزِ پژوهش‌گر بر نگاهِ تحلیلی به گونه‌های برهم‌کنش پارودیک در یک اثر – بدونِ دیالوگ‌های بینامتنیِ آن با پیش‌متن- است.در فرایند پژوهش، امکان بررسی پارودی در کتاب‌های تصویری‌داستانی بر پایه‌ی شگردهای مطرح‌شده از سوی دن هریس در سینما، تأیید و در همان حال بازنگری و نقد شده؛ برهم‌کنش‌های پارودیک در کتابِ بررسیده در سه سطحِ ۱.تصویر و واژه؛ ۲.تصویر و تصویر؛ ۳.واژه و واژه؛ بخش‌پذیر شدند که هر یک شگردهای گوناگونی را دربر دارند.پژوهش‌گر در برایند چنین خوانشی ترکیبی، بستر ادبیات کودک را در بازی‌ِ براندازانه‌ی چینش‌ِ افسون‌ساز تصویر و واژه در کتاب‌های تصویری‌داستانی کودکان، پارودیک و در فرایندِ آفرینش/چینش/خوانشِ اثر می‌بیند؛ آن را برای کودکان نه تنها تشخیص‌دادنی که لذت‌بخش می‌داند؛ و برای جابه‌جایی اقتدارهای ناگزیر در این گونه‌ی ادبی، ضروری می‌پندارد.