رمزگشایی‌های زنانه از شبکه تلویزیونی فارسی وان شناخت دلالت‌های معنایی حاکم بر قرائت مخاطبان زن از سریال ویکتوریا

Abstract

این مطالعه به بررسی تجربه‌ی تماشای زنانه سریال ویکتوریا از شبکه فارسی وان می‌پردازد. این سریال که در سال 88 از محبوبیت قابل توجهی در میان زنان ایرانی برخوردار گشت، مجموعه‌ای است با انبوهی از بازیگران که بر محور زندگی روزمره زنی توانمند می‌چرخد. روند داستان به گونه‌ای است که همچون "سریال‌های بازاری"، معماهایی طرح می‌شود تا کنجکاوی بیننده را بر‌‌انگیزاند و سپس آن را به نحوی که مورد انتظار مخاطب است، پاسخ می‌دهد. برای شناخت دلالت‌های معنایی حاکم بر قرائت مخاطبان زن از سریال ویکتوریا از روش‌ پژوهش کیفی بهره گرفته و با استفاده از تکنیک‌ مصاحبه به جمع آوری اطلاعات پیرامون تجربه تماشای مخاطبان زن ایرانی اقدام شد. به‌علاوه، برای تکمیل یافته‌های تحقیق، به سراغ نظرات کاربران اینترنتی در خصوص چرایی تماشای سریال رفته و با استفاده از تحلیل محتوا، نظرات ایشان در سایت‌ها و وبلاگ‌های مرتبط بررسی شد. نهایتا براساس یافته‌ها و نتایج تحقیق می‌توان عواملی را معرفی کرد که بینندگان را به دنبال کردن سریال ترغیب و در آن‌ها لذت ایجاد می‌کند. مجموعه‌ی پاسخ‌های مصاحبه شوندگان به ترتیب اهمیت در شش گروه زیر قرار می‌گیرند: <em>ایجاد سرگرمی</em> برای بینندگان به عنوان اولین عامل، <em>الگوهای جنسیتی جایگزین</em> که در این سریال بازتولید می‌شوند دومین عامل مهم در تماشای سریال، <em>مشارکت گروهی در تفسیر متن</em> به نحوی که تنها یک نوع از قرائت را خوانش غالب معرفی کند، <em>مشابهت در تجربه زیسته</em> که همسانی‌هایی را میان بیننده و شخصیت‌های داستان ایجاد می‌کند، <em>آشنایی شنیداری</em> یا تماشای سریال به زبان فارسی که از طریق شنیدن گفتگوهایی که خارج از فضای فرهنگی خانواده‌های ایرانی است هیجان می‌آفریند و نهایتا <em>نزدیکی فضایی به متن</em> که از سبک تصویربرداری آن حاصل شده است، فرصت تجربه‌، لذت و هیجانات متمایزی را برای مخاطب به دست می‌دهد