تأثیر تعارض کار-خانواده بر فرسودگی شغلی: یک مطالعه فراتحلیل

Abstract

کار و خانواده اجزای اساسی زندگی هر فرد هستند و هر کدام بخشی از هویت و رفتار فرد را شکل می‌دهند. فرد در اجرای الزامات نقش این دو بخش ممکن است دچار تعارض شود. پژوهش‌های مختلفی در مورد تأثیر تعارض کار-خانواده بر فرسودگی شغلی، استرس شغلی و ترک شغل کارکنان انجام‌ شده‌اند و ضرایب همبستگی‌ متفاوتی به‌دست داده‌اند. از این‌رو، هدف پژوهش حاضر ترکیب نتایج این پژوهش‌ها با استفاده از تکنیک فراتحلیل بود. در این فراتحلیل، ۱۵ پژوهش واجد شرایط که طی سال‌های ۱۳۹۰ تا 1395 انجام ‌شدند، با استفاده از نرم‌افزار CMA2 مورد بررسی قرار گرفتند. در پژوهش‌های منتخب ابزار پژوهش پرسشنامه‌های استاندارد فرسودگی شغلی مسلچ و تعارض کار-خانواده گرین هاوس و بیوتل بودند. نتایج ارزیابی آماری حاکی از ناهمگنی اندازه‌ اثر و عدم سوگیری انتشار مطالعات مورد بررسی برد. اندازه‌ اثر ترکیبی ثابت و تصادفی متغیر تعارض کار-خانواده بر متغیر فرسودگی شغلی در حد نسبتاً قوی و به‌ترتیب به میزان 0.694 و 0.704 به دست آمد.