روابط موضوعی و مکانیزم‌های دفاعی در اضطراب اجتماعی

Abstract

هدف این پژوهش شناخت ابعاد روان‌پویشی روابط موضوعی و مکانیزم‌های دفاعی و تعیین نقش آن در پیش‌بینی اضطراب اجتماعی بود. نمونة پژوهش، شامل 558 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران در مقاطع تحصیلی گوناگون، به روش نمونه‌برداری در‌دسترس انتخاب شد. این افراد مقیاس روابط موضوعی بل (بل، بکر و بیلینگتون، 1986)، پرسشنامة سبک‌های دفاعی (اندروز، سینگ و باند، 1993) و مقیاس هراس اجتماعی (کانور و دیگران، 2000) را تکمیل کردند. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد بین اضطراب اجتماعی با ابعاد روابط موضوعی (خودمیان‎بینی، بیگانگی، دلبستگی ناایمن و بی‌کفایتی اجتماعی) و دفاع‌های شوخ‌طبعی و فرونشانی در سبک رشدیافته رابطة معنادار وجود دارد. هم‌چنین اضطراب اجتماعی رابطة معنادار با همة انواع دفاع‌های سبک رشدنایافته به غیر از دفاع انکار، داشت. نتایج تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام نیز نشان داد بی‌کفایتی اجتماعی، دلبستگی ناایمن، خیال‌پردازی درخودمانده، تفرق و پرخاشگری فعل‌پذیر مهم‌ترین پیش‌بینی‌کننده‌های اضطراب اجتماعی است. یافته‌های این بررسی شواهد پژوهشی برای الگوی تبیینی روان‌پویشی در آسیب‌های روانی فراهم کرد و همسو با نظریه‎های روان‌پویشی نشان داد کیفیت روابط موضوعی و مکانیزم‌های دفاعی رشد‌نایافته در اضطراب اجتماعی نقش بسزایی دارد.