جایگاه شهرداری در اعمال سیاست اجتماعی محلی در متن قوانین شهرداری (مطالعة موردی: شهرداری تهران)

Abstract

این پژوهش با هدف شناخت جایگاه شهرداری در اعمال سیاست اجتماعی محلی در چارچوب قانونی موجود، به تمام­شماری اسناد بالادستی و تمامی قوانین مربوط به شهرداری‌ها (به­ویژه شهرداری تهران) پرداخته است. برای این­منظور، از روش تحلیل محتوای کیفی- کمی و تحلیل مضمونی استفاده شد. یافته‌ها نشان می‌دهد بسیاری از مأموریت‌ها در مقررات داخلی شهرداری آمده، اما در قالب قوانین فراسازمانی نیامده است؛ بنابراین، انجام آن‌ها را با ابهام همپوشی با سایر دستگاه­ها مواجه می‌کند. در بعضی از حوزه‌های سیاستی نظیر «بهداشت عمومی»، «حمل‌ونقل» و «اوقات فراغت»، جایگاه مهمی برای شهرداری درنظر گرفته شده است؛ اما شهرداری در بعضی از محورهای رفاهی به‌ویژه «امور خانوادگی»، «حفظ سطح درآمد»، «مسکن»، «مراقبت اجتماعی» و «امنیت اجتماعی»، نقش رفاهی چندانی ندارد. همچنین بعضی از گروه‌ها (سالمندان و مهاجران) به‌روشنی به‌عنوان گروه هدف شهرداری معرفی نشده‌اند و به گروه‌های دیگر به‌ویژه کودکان و جوانان کم‌توجهی شده است. نکتة دیگر اینکه در این اسناد، جلب مشارکت شهروندان در زمینة سیاست‌های اجتماعی از سوی شهرداری، به­طورعمده در سطح اجرا پیش‌بینی شده است. نتایج این پژوهش، علاوه­بر کسب معرفت از جایگاه قانونی شهرداری در اعمال سیاست‌های محلی، به نهادهای قانونگذار رفاهی برای اصلاح موانع قانونی اعمال این سیاست‌ها یاری می­رساند.