شناسایی و ارزیابی عوامل مؤثر بر قلدری در محیط کار (مورد مطالعه: دستگاه‌های اجرایی شهر بندرعباس)

Abstract

یکی از هدف‏های مهم روان‌شناسان صنعتی و دست‏اندرکاران سازمانی توصیف و تبیین رفتارهای سازمانی است. در این میان قلدری در محل کار مشکلی گسترده در زندگی کاری و یکی از خطرهای شغلی مربوط به محیط کار است که اگر نادیده گرفته شود، تشدید می‏شود. هدف از این پژوهش شناسایی و ارزیابی عوامل مؤثر بر قلدری در محل کار و روش تحقیق به‌کاررفته آمیخته از نوع اکتشافی بود. جامعة آماری پژوهش دستگاه‏های اجرایی شهر بندرعباس بودند. در بخش کیفی، با 12 نفر مصاحبه شد و با استفاده از روش تحلیل محتوا عوامل مؤثر شناسایی شدند. در بخش کمّی، تعداد 240 پرسشنامه گردآوری و برای ارزیابی داده‌ها از نرم‌افزار Spss استفاده شد. پایایی بازآزمون برای محاسبة پایایی مصاحبه‏های انجام‌گرفته به کار رفت و برای بررسی پایایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج نشان داد پنج عامل اصلی بر قلدری در محیط کار تأثیر می‌گذارند که برای هر یک از آن‌ها تعدادی زیرشاخص نیز شناسایی شد. این پنج عامل عبارت‌اند از: عوامل زمینه‌ای، عوامل فردی ـ روان‌شناختی، عوامل شغلی ـ حرفه‌ای، عوامل سازمانی، و عوامل رفتاری ـ نگرشی. بین عوامل شناخته‌شده، عوامل زمینه‌‌ای بیشترین تأثیر و عوامل شغلی کمترین تأثیر را در بروز قلدری دارند.