نظریة زمینه‌ای تدریس خلاق: رویکردی فرهنگی به تدریس در آموزش عالی

Abstract

<em>زمینه: ما هم اکنون در آستانة عصر شتابندگی تاریخ هستیم. ازاین‌رو، به‌کارگیری روش‌های تدریس خلاق از ضرورت‌های نظام آموزش عالی محسوب می‌شود.</em> <br /><em>هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی فرهنگ تدریس خلاق در آموزش عالی است. </em> <br /><em>روش پژوهش: روش اصلی این پژوهش رویکرد کیفی نظریة زمینه‌ای است. میدان تحقیق دانشکدة پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد است. ابزار اصلی پژوهش حاضر مصاحبة نیمه ساختاریافته است. مشارکت‌کنندگان اصلی این پژوهش هفت نفر از اعضای هیئت علمی هستند. داده‌های گردآوری شده از طریق روش کدگذاری اشتراوس و کوربین تحلیل شد و برای اعتباریابی یافته‏‌ها از معیارهای چهارگانه منسوب به گابا و لینکلن استفاده شد.</em> <br /><em>یافته‏‌ها: نتایج تحقیق نشان داد که خلاقیت یک هنجار مرسوم در فرهنگ تدریس تلقی نمی‌شود. در این رابطه برخی از عوامل مثل باورهای ذهنی استاد دربار‌ة دانشجو، تدریس، یادگیری، ارزشیابی و ارتباط با دانشجو و همچنین عوامل مربوط به ویژگی‌های دانشجو مثل وابستگی به استاد به ایجاد پدیده‌محوری پژوهش (هنجار نبودن تدریس خلاق) منجر شده است.</em> <br /><em>نتیجه‌گیری: هنجارنبودن تدریس خلاق تحت تأثیر برخی از شرایط نظیر سیاست‌های انگیزشی دانشگاه، سیاست‌های ارزشیابی از تدریس، سیاست‌های آموزش استادان، حجم زیاد فعالیت اعضای هیئت‌علمی، مقررات آموزشی، کمبود امکانات، ویژگی‌های شخصیتی استادان و دانشجویان، ضعف در دانش اعضای هیئت علمی و شیوه‌های تدریس فعلی، هنجارها و ارزش‌های حاکم بر دانشگاه قرار دارد. برای بسترسازیِ تدریس خلاق در آموزش عالی توجه به متغیرهای فرهنگی بسیار تعیین کننده است. </em>