بررسی مقایسه ای درک روابط واژگانی در گفتمان روایی بین دانش‌آموزان عادی و سندرم داون آموزش‌پذیر فارسی‌زبان

Abstract

سندرم داون اختلال ژنتیکی است که به علت ظهور یک نسخه اضافی از کروموزوم شماره 21 در سلول‌های فرد مبتلا به‌وجودمی‌آید. این افراد در طول زندگی اجتماعی خود با محدودیت‌های بسیاری همچون اختلال در تولید و درک گفتمان روبرو می‌شوند. هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسه‌ای ابزار روابط واژگانی، به‌عنوان یکی از ابزارهای انسجام، شامل شمول معنایی، مجاز جز و کل و باهم-آیی در درک گفتمان روایی دانش‌آموزان عادی و دانش‌آموزان سندرم داون آموزش‌پذیر فارسی‌زبان براساس دیدگاه دولی و لوینسون (2000) بود. بدین‌منظور، 20 دانش‌آموز عادی (10دختر و 10 پسر) و 20 دانش‌آموز سندرم داون آموزش‌پذیر (10 دختر و 10 پسر) به‌صورت هدفمند و با روش نمونه‌گیری آسان یا در دسترس از مدارس عادی و مدارس کودکان استثنایی شهر کرمان در مهر ماه سال 1395 انتخاب شدند. از آنها خواسته شد تا در رابطه با موضوع "رفتن به پارک" صحبت کنند. سپس گفتمان آن‌ها توسط یکی از پژوهشگران ضبط و ثبت شد و داده‌های حاصل از آن با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد توصیف و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که تنها در درک باهم‌آیی میان آزمودنی‌ها تفاوت معناداری وجود داشت اما این تفاوت در درک کلی انواع روابط واژگانی معنادار نبود.