آموزش فعل‌های حرکتی گذرا و ناگذر زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان: رویکردی شناختی در تشخیص گذرایی و مفهوم‌سازی فعل‌های حرکتی

Abstract

مطالعه­ی حاضر به بررسی جملاتی می‌پردازد که در آن­ها از افعال حرکتی استفاده ‌شده است. تشخیص گذرایی برای زبان‌آموزان آنجا اهمیت می‌یابد که باید سازه­ی مفعولی را تشخیص داده و پس از آن حرف نشانه‌ی "را" بگذارند و تشخیص دهند که آیا با ساختی که روبرو هستند قابلیت مجهول‌پذیری دارد یا خیر. از آنجا که زبان‌آموزان شم زبانی فارسی‌زبانان را ندارند، بنابراین گاهی تشخیص گذرایی مسئله‌ای دشوار در تدریس و یادگیری می‌نماید. همچنین مفهوم‌سازی فعل‌های حرکتی برای زبان‌آموزان دشوار است. از این رو، در پژوهش حاضر سعی شد، پس از طبقه‌بندی فعل‌های حرکتی، مشخصات گذرایی نیز در کنار آن­ها عاملی برای پیش‌بینی در نظر گرفته شود. شرکت‌کنندگان در این پژوهش 24 زبان‌آموز سطح پنجم کالج بین‌الملل دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند که در دو گروه 12 نفری بررسی شدند. گروه اول، به­عنوان گروه آزمون در نظر گرفته شد و بنا بر شناخت و استفاده از مفاهیم نظری تالمی (Talmy, 2000) تحت آموزش قرار گرفتند. در حالی که برای گروه دوم، یا گروه شاهد، آموزش از طریق روش مشخصی انجام نگرفته است. در نهایت، میزان بررسی کلی مدرس و آزمون کتبی نیز نشان داد که گروه آزمون درک بهتری در تشخیص فعل‌های جدید دارند.