استنباط واژگانی و یادگیری کلمات: مقایسه ی تأثیر تمرین لغت و ارزشیابی پویای گروهی

Abstract

هدف از این پژوهش مقایسه­ی تأثیر تمرین واژه و ارزشیابی پویای گروهی بر میزان واژه­آموزی، از طریق استنباط واژگانی است. با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند، از میان دانش­آموزان ترک‌زبان سه مدرسه­ی ابتدایی پسرانه در مناطق روستایی شهرستان ارومیه، ۴۲ فارسی­آموز انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در سه گروه مساوی قرار داده شدند. چهار متن انتخاب شد که درمجموع حاوی ۲۰ کلمه ناآشنا بود. فراگیران روزی یک متن را خواندند و به پرسش­های درک­مطلب آن پاسخ دادند. پس از خواندن هر متن، فراگیران گروهِ «ارزشیابی پویا» به استنباط معنای واژه­های ناآشنا پرداختند و یک‌بار دیگر متن را خواندند. فراگیران گروهِ «تمرین واژه» برای هر واژه­ی ناآشنا دو تمرین انجام دادند. فراگیران گروه «ارزشیابی پویا به­علاوه­­ی تمرین واژه» به استنباط معنای واژه­های ناآشنا پرداختند و برای هر واژه­ی ناآشنا یک تمرین انجام دادند. یک روز پیش از مداخله، پیش‌آزمون واژه­های ناآشنا برگزار شد. یک روز و یک ماه پس از مداخله، به ترتیب پس‌آزمون‌های یادگیری و یادداری واژه­های ناآشنا برگزار گردیدند. نتایج تحلیل مانووا نشان داد که در آزمون‌های یادگیری و یادداری، میانگین­ گروه­های «ارزشیابی پویا» و «تمرین واژه» تفاوت معناداری نداشتند؛ ولی میانگین گروه «ارزشیابی پویا به­علاوه­ی تمرین واژه» به‌طور معناداری از میانگین‌های دو گروه دیگر بالاتر بود. با بررسی یافته­ها این نتیجه گرفته شد که تمرین واژه و ارزشیابی پویای گروهی تأثیر تقریباً یکسانی بر واژه­آموزی از طریق استنباط واژگانی دارند؛ ولی استفاده هم‌زمان از این دو شیوه، واژه­آموزی بیشتری را به دنبال دارد.